ناهید هاشمی - دانشجوی طراحی شهری، گروه شهرسازی، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران،
آرش ثقفی اصل - استادیار شهرسازی، گروه شهرسازی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران،

مفهوم گردهم آیی در فضای عمومی به این معنا دلالت دارد که یک فضا تا چه اندازه می تواند حضور پذیر و مردم گرا باشد. بسیاری از فضاهای عمومی، امروزه، عملکرد خود را از دست داده اند، به فضاهای پرت و رها شده تبدیل شده اند و یا به عرصه ی اتوموبیل ها درآمدهاند. با وجود این مساله می توان با بکارگیری روش های موثری مانند ایجاد بستر فعالیت های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فراغتی و ... حیات را به فضاهای عمومی شهری بازگرداند. یکی از این راه ها، شناسایی و ارزیابی قابلیت های گرد هم آیی افراد در فضاهای عمومی شهری است که در حقیقت هدف اصلی از انجام این پژوهش است. در این پژوهش، نمونه مورد مطالعه را خیابان حافظیه ی شیراز در نظر گرفته و معیار های کالبدی، عملکردی و اجتماعی یک فضای گرد هم آیی ایده آل را در آن مورد بررسی قرار داده ایم. این ارزیابی به روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی ، انجام شده و به شیوه ی نظر سنجی از متخصصان و بهره گیری از نرم افزار تحلیلی اکسپرت چویس صورت پذیرفته است. مهم ترین یافته این پژوهش آن است که هر یک از معیار های کالبدی، عملکردی و اجتماعی فضای گرد هم آیی در خیابان حافظیه، دارای ویژگی هایی هستند که گاه نقطه ی قوت اند و از اهمیت کمتری در طرح های احتمالی بر خوردارند و گاه نقاط ضعفی هستند که مستلزم توجه بیشتر به آن معیار ها و شاخص های مربوط به آن می گردد. به طور مثال؛ معیار کالبدی با توجه به ارزیابی شاخص های آن، بیشترین اهمیت را در بین پاسخ دهندگان دارا بوده و مولفه اجتماعی اهمیت زیادی را به خود اختصاص ندادهاست. در واقع، در بررسی قابلیت گرد هم آیی شهروندان در فضای عمومی خیابان حافظیه، معیار اجتماعی کم اهمیت تر از معیار های عملکردی و کالبدی است و این در حالی است که انتظار می رفت به تبع خاصیت اجتماعی بودن مفهوم گرد هم آیی، در این فضا، شاخص ها و معیار اجتماعی حضور پررنگ تری داشته باشد. بنابر این با استفاده از معیار های کالبدی و عملکردی، معیار و شاخص های اجتماعی نیازمند توجه بیشتری از سوی طراحان در این فضا هستند

فضای عمومی، فضای گرد هم آیی، بررسی معیار های گرد هم آوری، خیابان حافظیه شیراز