ملیکا سادات سنگ سفیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد رفتار حرکتی دانشگاه حکیم سبزواری
رسول زیدآبادی - استادیار دانشگاه حکیم سبزواری
محمدرضا شهابی کاسب - استادیار دانشگاه حکیم سبزواری

در محیط های ورزشی، توجه به مناسب ترین نشانه ها، چه زمانی که فرد در حال اجرا مهارت است و چه زمانی که در حال یادگیری می باشد، متغیری مهم محسوب شده بطوری که نه تنها عملکرد بلکه کل فرآیند یادگیری تحت تاثیر کانون توجه قرار می گیرد ( ولف 2007 ). هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر کانون توجه درونی و بیرونی بر اجرا و یادگیری مهارت حرکتی در شرایط تحت فشار بود. این تحقیق از نوع نیمه تجربی می باشد. 40 شرکت کننده مبتدی در دامنه سنی 18-25 در دو گروه کانون توجه درونی ( توجه به شکستن مچ ) و بیرونی ( توجه به حلقه ) در طی مرحله اکتساب 240 کوشش را در طی چهار روز انجام دادند. بعد از 48 ساعت آزمون یادداری ( مشابه مرحله اکتساب )و آزمون انتقال ( در شرایط تحت فشار ایجاد اضطراب ) انجام شد. تجزیه تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تحلیل واریانس یک طرفه در سطح معناداری p≥0/05 انجام گردید. یافته های نشان داد که در مرحله اکتساب آثار جلسات تمرینی معنای دار است ( p=0/01 )، و بین گروه ها در این مرحله تفاوت معنی داری مشاهده شد ( p≤0/05 ). نتایج آزمون های یادداری و انتقال نشان داد که اثر اصلی کانون توجه معنی دار بود (p≤0/05) به طوری که افرادی که از دستورالعمل کانون توجه بیرونی استفاده کرده بودند در هر دو شرایط بدون اضطراب و با اضطراب به طور معنی داری امتیازات بیشتری کسب نمودند. نتایج پژوهش حاضر روشن ساخت که در آزمون انتقال تحت فشار ( ایجاد اضطراب ) نیز اتخاذ کانون توجه بیرونی نسبت به کانون توجه درونی موجب یادگیری بهتر و بیشتر می شود. براساس فرضیه پردازش آشکار و نقطه ی گره ای در توجه درونی، ضمن اینکه توجه به اطلاعات درونی معطوف می شود بی شک اطلاعات برجسته ی بیرونی نیز پردازش می شود، در نتیجه دستورالعمل های درونی بار بیشتری را بر حافظه کاری اعمال می کند و این امر با اجرای ضعیف تر همراه است به ویژگی در شرایط تحت فشار ( شرایط اضطرابی ) که بخشی از ظرفیت حافظه توسط عوامل محیطی اشغال شده است.

کانون توجه درونی، کانون توجه بیرونی، اضطراب حالتی، یادگیری