غلامرضا حاضر - کارشناس ارشد تربیت بدنی و علوم ورزشی , رییس اداره تربیت بدنی آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان،
حمیده مومن کهخا - دانشجوی دکترای فیزیولوژی ورزشی، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی زابل، آموزش و پرورش شهرستان زهک،

امروزه بیماری های قلبی - عروقی مهم ترین عامل مرگ و میر انسان به شمار می رود. برخی شاخص های التهابی که پیشگویی کننده بیماری قلبی و عروقی اند عبارتنداز : فیبرینوژن، سایتوکینها، CRP و مولکول های چسبان سلولی مثل ICAM-1 و مولکول های چسبان عروقی VCAM-1 و اینتگرین ها. پروتیین فاز حاد که توسط کبد در پاسخ به سایتوکاینهای التهابی مثل il-6 ترشح می شود و مشارکت در پیشرفت ارترواسکلروز از طریق vcam1، icam و میانجی مونوسیت کموستاتیک دارد. فیبرینوژن یکی دیگر از عوامل التهابی می باشد که توسط کبد ساخته میشودو سطح خونی آن در شرایط التهاب افزایش می یابد. هدف از این پژوهش این نکته را با اهمیت جلوه می دهد که بررسی شاخص های خطر ساز بیماری های قلبی و عروقی می تواند دانش مارا نسبت به کاهش بیماری قلبی و عروقی خصوصا نارسایی قلبی بالا ببرد. 30 نفر افراد بیمار قلب و عروق به صورت تصادفی انتخاب شدند که این افراد غیر ورزشکار بوده و در سه ماه اخیر تحت درمان دارویی استاندارد قرار داشتند، و در شش ماه اخیر هیچگونه فعالیت منظم. نداشتند از میان آنها به صورت تصادفی دو گروه متمایز تمرین هوازی و کنترل ( بدون تمرین ) انتخاب شده و پس از دادن راهنمایی و اطلاعات کامل در مورد پروتکل تمرین و نحوه ی پژوهش، فعالیت بدنی آغاز شد. تمرینات هوازی موجب کاهش icam-1،crp، و فیبرینوژن در گروه تجربی شد. ورزش می تواند اثرات سودمند با بهبود مارکرهای التهابی، به ارمغان بیاورد که در سلول های التهابی نقش مهمی دارد و در بیماران قلبی و عروقی زیاد است.

فیبرینوژن، پروتیین واکنش گر فازحاد، بیماران نارسای قلبی، تمرین هوازی