علی مظاهری پور - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه الهیات و معارف اسلامی ، گرایش علوم قرآن و حدیث ، واحد کازرون- دانشگاه آزاد اسلامی، کازرون- ایران
لیلا ملکی - کارشناسی دینی و عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد یاسوج ، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج- ایران

قرآن کریم انسان را موجودی مرکب از روح الهی و بدن مادی میداند که زمینه بینهایت صعود و یا سقوط و به عبارت دیگر رویش و ریزش را دارا است بنابراین در آیات بسیاری او را ستوده و در نزدیک به شصت آیه او را به نوعی نکوهیده است و همین دو بعد وجودی و قابلیت وی، مبنای اعطای آزادی و به ودیعه گذاشته شدن اراده در نهاد او است اجتماعات و مکاتب نیز همانند انسان رویش و ریزش دارند؛ رویشها نشان دهنده دوام و ثبات یک مکتب وجامعه و ریزش ها نشان دهنده چالش¤هایی هستند که برای آن مکتب و جامعه ایجاد شده است. البته این نکته مسلم است که رویش¤ها و ریزشها در جوامع ازجمله جامعه اسلامی مانند هر پدیدهی اجتماعی دیگر، تکعاملی و تکساحتینیست. علل و عوامل مختلفی میتوانند در بروز این پدیده نقش داشته باشند، اما مهم اینجاست نهایت و عاقبت امر به کجا انجامیده است. توجهبه بحث ریزش¤ها و رویش¤ها از این جهت اهمیت دوچندان پیدا می کند که نه تنها افراد در شرایط مختلف رویش و ریزش قرار دارند، بلکه جامعه نیز همواره در مسیر رویش ها و ریزش ها قرار می گیرد. در این نوشتار پرسش مهم این است که بسترهای مهم رویش¤ها وریزش¤ها در جامعه صدر اسلام چه اموری بودند علل اصلی وکلی این رویش¤ها و ریزش¤ها چه بود ونهایتا درس های این رویش¤ها وریزش¤ها چیست امروزه چه کنیم تا ما رویش¤ها را افزایش دهیم و دچار ریزش¤ها نشویم این پژوهش در جواب به این سوالات در چهار فصل و یک نتیجه گیری تنظیم شده که به تفصیل عناوین فصل¤ها و گفتارهای تحت آنها در فهرست مطالب ارایه شده است.

رویش، ریزش، صدر اسلام