علی الماسی - موسسه مطالعات راهبردی اسلام معاصر
محمد مسجدجامعی - موسسه مطالعات راهبردی اسلام معاصر

در تاریخ هند، تشیع، دارای سابقه ای درخشان است، به گونه ای که می توان گفت: هند، بخشی از میراث تمدنی خود را مدیون شیعیان است. بالندگی فرهنگی آنها طی قرون نهم تا اوایل سیزدهم هجری در اوج بود، اما طی قرون اخیر رو به افول بوده اند. این مقاله ابتدا علل تاریخی مساله را ریشه یابی می کند. 1 .دسیسه چینی انگلیسی ها پس از اشغال هند علیه مسلمانان، 2 .فشار اهل سنت هند به تشیع به عنوان بدعتی در دین، 3 .تجزیه ی پاکستان از هند و بالاخره 4 .نهضت های استقلال طلبانه ی هندوها علیه انگلیسی ها از مهمترین دلایل انحطاط شیعه ی هند است. اما در چند سال اخیر سلسله ای از عوامل در هند دست به دست هم داده تا شیعیان بتوانند با عملکردی درست، موقعیت خود را بازسازی کنند. فاکتورهایی همچون 1 .نگرانی حاکمیت هند از اهل سنت افراطی، 2 .توسعه ی سریع این کشور و نیازش به نیروی انساتی، امنیت و ثبات، 3 .رابطه ی ایران با هند و تاثیرپذیری شیعیان آنجا از ایران، 4 .فهم صحیح از خصوصیات مردم هند و بالاخره 5 .نگاه بلند مدت به مساله ی ارتقای شیعیان آنجا از مهمترین این عواملند. این نگارش درصدد است، ضمن اشاره ای مختصر به تاریخ افتخارآمیز شیعیان آن دیار، با نگاه تحلیلی به عوامل افول آنان در دو قرن اخیر، راهکارهایی برای خروج از این وضعیت ارایه کند. این، ضروری می نماید تا در مورد ژیوپلیتیک شیعه در هند، و راهکارهای ارتقای آن، پژوهشی علی حده داشته باشیم. در واقع، بررسی راهکارهای ارتقای وضعیت و ژیوپلیتیک شیعیان هند، فرضیه ی پژوهش حاضر است که بخشی از آن به روش کتابخانه ای و بخشی به روش پیمایشی صورت گرفته است.

ژیوپولیتیک، تشیع، اهل سنت، اقلیت بزرگ، هند