علی علی حسینی - استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه اصفهان
حسین عربیان - کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه اصفهان

در ریشه یابی بحران های ژیوپلیتیکی جهان اسلام، دو رویکرد متفاوت به دین اسلام نقش برجسته ای ایفا می کند؛ یکی گفتمان متحجرانه وهابی سلفی است، که این رهیافت را عربستان سعودی دنبال می کند و در تلاش برای گستراندن آن در جهان اسلام است؛ دوم گفتمان التقاطی سکولار - دینی است، که در پوشش اسلام میانه رو، ارزش ها و فرهنگ غربی را در قالب دموکراسی، حقوق بشر، پلورالیسم و مفاهیمی از این دست دنبال می کند و به عنوان خرده گفتمانی از لیبرال دموکراسی در منطقه توسط ترکیه دنبال می شود. این مقاله بر آن است تا به این پرسش پاسخ دهد که این دو گفتمان سازی متفاوت از منابع دینی چه نقشی در ایجاد بحران های ژیوپلیتیکی جهان اسلام ایفا می نماید از منظر این نوشتار علیرغم تفاوت های مبنایی در مفصل بندی دال های دو گفتمان وهابی سلفی و سکولار دینی؛ این دو گفتمان به خاطر تلاش در جهت حاکم کردن گفتمان خوددر منطقه نقش مشابهی در ایجاد بحران های ژیوپلیتیکی در جهان اسلام ایفا می کنند. پیامد این نقش آفرینی شوم، تضعیف هر دو رویکرد به ظاهر اسلامی و ایجاد محیط مناسب برای هژمونی گفتمان لیبرال دموکراسی در جهت دست یابی به اهداف و منافع منطقه ای و نیز تامین امنیت برای رژیم صهیونیستی است. این مقاله با استفاده از منابع مختلف کتابخانه ای و اینترنتی درصدد است تا بحران های ژیوپلیتیکی ایجاد شده را، از مجرای تحلیل گفتمان ریشه یابی نماید.

گفتمان وهابی سلفی، گفتمان سکولار دینی، تحلیل گفتمان ، ژیوپلیتیک