جواد معدنی - کارشناس ارشد علوم سیاسی

آب یکی از اساسی ترین عناصر زیست است. برخورداری از آب سالم برای نیازهای انسانی از عوامل اساسی و به منزله عامل تمدن شناخته شده است، هیچ کشوری بدون اطمینان از داشتن آب نمی تواند ثبات اقتصادی و اجتماعی و سیاسی خود را حفظ کند و بدون کاهش میزان آلودگی جو، امنیت نسل های آتی از نظر آب و غذا مبهم و بدین طریق، توسعه پایدار فقط در حد یک شعار دلفریب باقی خواهد ماند. موضوع جغرافیا، اقلیم و به طور اخص مساله آب همواره در دیدگاه تیوری پردازان سیاسی جایگاه مهمی داشته است. اگرچه در بسیاری از مناطق کره زمین به دلیل وجود منابع مناسب آب، این موضوع از اهمیت ناچیزی برخوردار بوده است اما در اقلیم های خشک و کم باران مساله آب همواره نقشی اساسی در شکل گیری یا فروپاشی جوامع گوناگون ایفا کرده است.امروزه چهره متغیر امنیت ملی، مسایل زیست محیطی و به خصوص مساله آب را در خود جای داده است و در همراهی با روند افزایش جمعیت، جهانی شدن و وابستگی متقابل، این مساله در صدر مسایل سیاست خارجی کشورهای با اقلیم خشک مطرح شده است.برخی ژیوپلیتیسین ها قرن 21 را سدهی هیدروپلیتیک می دانند و بر این باورند که اغلب درگیری ها و جنگ های منطقه ای در جهان به دلیل بحران برآمده از کمبود آب خواهد بود. از این رو هیدروپلیتیک را می توان دانشی توصیف کرد که به مطالعه برهمکنشی واحدهای سیاسی در سطوح ملی، منطقه ای و گروهی در خصوص منابع آب شیرین می پردازد. قرار گرفتن جنوب غرب آسیا در کمربند خشک جهان، افزایش شوری زمین منطقه در اثر بی آبی، بیابان زایی و امکان خطر درگیری های سیاسی در اطراف آب محدود در دسترس، حیات اقتصادی و اجتماعی منطقه را بحرانی کرده است تا جایی که برخی احتمال رقابت ها و منازعات خشونت آمیز را برای دسترسی و استفاده بیشتر از این منابع در آینده ای نه چندان دور پیش بینی کرده اند.از این رو تلاش شده است با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، ضمن تحلیل نقش آب ،چشمانداز بحران زیست محیطی آب در منطقه جنوب غرب آسیا مورد مطالعه قرار گیرد که گردآوری داده ها نیز عمدتا از طریق کتابخانه ای و بانک اطلاعاتی صورت گرفته است.

آب، بحران، محیط زیست، امنیت، جنوب غرب آسیا