ابراهیم پورهادی - کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی دانشگاه شهید بهشتی تهران.
مهدی شافعی - کارشناس ارشد روابط بین الملل دانشگاه تهران
سجاد بخشی نژاد - کارشناس ارشد روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی قم

از دیدگاه ژیوپلیتیسین ها زیارتگاه ها و مکان های دارای کارکرد بین المللی بستر لازم جهت ایجاد بحران های ژیوپلیتیکی را دارند. مکه و مدینه دو مکان مقدس مسلمان ها که هرساله در موسم حج میلیون ها نفر را در خود جای می دهد از این قایده مستثنی نیست. هدف این مقاله، تحلیل مولفه های ژیوپلیتیکی تاثیرگذار بر وقوع بحران منا و اثرات آن بر تشدید واگرایی بین کشورهای مسلمان است. برای نیل به مقصود با بهره گیری از روش توصیفی - تحلیلی در صدد پاسخگویی به این سیوال برآمدهایم که مولفه های ژیوپلیتیکی تاثیرگذار بر وقوع بحران منا کدام است و چه نقشی در واگرایی کشورهای مسلمان دارند یافته ها گویای این واقعیت است که نفوذ قدرت معنوی جمهوری اسلامی در بین حجاج کشورهای اسلامی، شکست سیاست های توسعه طلبانه ی منطقه ای حکام سعودی، راهبرد غربی ها به منظور تعمیق شکاف ژیوپلیتیکی بین کشورهای مسلمان و مقابله با وحدت احتمالی جهان اسلام، تلاش جهت نزدیکی حکام مرتجع عرب به رژیم صهیونیستی، جنگ قدرت بین شاهزادگان آل سعود به منظور تکیه بر تخت پادشاهی، عملیات اطلاعاتی سازمان های جاسوسی موساد و سیا در عربستان به منظورتخلیه اطلاعاتی کارشناسان سیاسی، نظامی و امنیتی کشورهای هدف از مهمترین مولفه هایی است که در وقوع بحران منا نقش داشته است. نتایج حاصله از این بحران ضمن تشدید روند واگرایی، شکاف ژیوپلیتیکی ایران و عربستان را بیش از پیش عمیق کرده و در صورت عدم مدیریت می تواند علاوه بر منافع دو کشور، وحدت کشورهای اسلامی و منطقه را با چالش مواجه نماید.

ژیوپلیتیک، بحران منا، حج، واگرایی، جهان اسلام