امیر حدادچور - دانشگاه پیام نور خوزستان- مرکز شادگان

وقوع هر بحران در نزدیکی مرزهای یک کشور، بزرگترین چالشی است که گریبانگیر آن کشور خواهد شد به خصوص آنکه از نوع تروریسم و افراطی گرایی باشد. وقوع بحران در سوریه و عراق که موجب اختلافات داخلی و خارجی شده و ایتلاف های چند پاره ای را در کشورهای درگیر به وجود آورده است موجب شده که کشورهای منطقه نتوانند به راحتی تشخیص دهند که با چه پدیده ای رو به رو هستند و در نهایت چه اتفاقی خواهد افتاد. با این وجود مجموع چالش های پیش روی ایران می تواند امنیت، هزینه های نظامی، اقتصادی و چالش های سیاست داخلی و خارجی باشد. درگیر شدن ایران در بحران سوریه و عراق دو نوع فرصت خلق می کند. اول فرصت های بالفعل که با ایفای نقش ایران به صورت خودبه خود ایجاد و دوم فرصت های بالقوه که باید از دل بحران بیرون کشید. فرصت های بالفعل را می توان پذیرش نقش ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای، پذیرش مسیولیت-پذیری ایران در افکار عمومی علی رغم تبلیغات سوء ایتلاف ضدایرانی، حضور مستقیم در مناطق موردنظر و توان تاثیرگذاری بر اوضاع و در ادامه توان تصمیم گیری برای آینده ی منطقه در کنار دیگر قدرت ها؛ اما فرصت های بالقوه را می توان به عنوان یک نتیجه گیری عنوان نمود. ایران در شرایط کنونی که در جوار خود منطقه ای آشوب زده را دارد الزاما باید هزینه های این چالش را بپردازد تا امنیت منطقه همواره تامین شود. حال که گریز از این بحران ممکن نیست باید کوشید تا در کنار هزینه ها بتوان از آن امتیاز نیز گرفت. ایجاد روابط مناسب و محکم با گروه های مختلف و متحدان، پررنگ نمودن نقش خود میان دیگر همسایگان و خنثی کردن اقدامات ضدایرانی کشورهای منطقه؛ در این میان کشوری موفق است که بتواند در اثنای بحران برای خود فرصت سازی هم بکند. از این رو در این مقاله به بحث چالش ها و فرصت های ایران در بحران سوریه و عراق به عنوان بخشی از بحران منطقه ای جهان اسلام می پردازیم.

جهان اسلام، سوریه، عراق، ایران، فرصت ها و چالش ها