ابوالفضل زمانی - دانشگاه خوارزمی تهران - دانشجوی کارشناسی ارشد
محسن زمانی - دانشگاه تهران- دانشجوی دکترای تخصصی

در دنیایی که روند جهانی شدن در آن سرعت چشم گیری دارد روند منطقه گرایی بسیار با اهمیت است زیرا روابط درون منطقه ای می تواند تسهیل کننده ی روند جهانی شدن باشد. عراق به عنوان یک واقعیت پایدار با مجموعه ویژگی های ژیوپلتیکی سرزمینی ، قومی، مذهبی، فرهنگی واقتصادی ، تعریف مشخصی در منافع ملی ایران داشته وجایگاه خاصی در سیاست خارجی ایران دارا می باشد. سرنگونی صدام زمینه حضور شیعیان وخروج آنها از انزوا فراهم ساخت، از آن زمان شیعیان در عرصه سیاسی اجتماعی به شدت فعال شده اند. این پژوهش با روشی توصیفی - تحلیلی در پی پاسخ گویی به این سوال است که: چه عوامل و زمینه های ژیوپیتیکی سبب واگرایی جمهوری اسلامی ایران و عراق شده است که یافته های این پژوهش مهمترین این عوامل را 1 . گسیختگی فضایی و جغرافیایی، 2. تفاوت های قومی و اندیشه های سیاسی 3. رقابت های قدرت های منطقه ای 4. ضعف و فقدان ساز و کارهای پیوند دهنده ی درون منطقه ای، بویژه در بعد اقتصادی و تجاری می داند. به نظر می رسد که ایران با در نظر گرفتن منافع ملی و با اتخاذ استراتژی کارآمد خواهد توانست تهدیدات را به فرصت ها تبدیل نماید.

واگرایی، جمهوری اسلامی ایران ، عراق، امنیت ملی، استراتژی