هادی صادقی اول - استادیار علوم سیاسی دانشگاه شیراز
جعفر نقدی عشرت آباد - دکتری روابط بین الملل و پژوهشگر مرکز راهبردی دفاعی

جغرافیا همواره یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر مناسبات سیاسی بین کشورها بوده و تا بدان جا اهمیت داشته که ژیوپلتیک را به صورت علمی بینارشته ای در کانون توجه پژوهشگران قرار داده است. با در نظر گرفتن یک چنین پیش فرضی در این نوشتار، نگارندگان سعی کرده اند تا تاثیر عوامل متغیر جغرافیای سیاسی عراق را پس از سقوط رژیم صدام بر امنیت ملی ایران بررسی کنند. برای نیل به این مهم سعی بر آن شده با در نظر گرفتن روش بررسی علی/ معلولی و با عطف توجه به دو عامل اصلی متغیر در جغرافیای سیاسی یعنی جمعیت و منابع طبیعی در زیرمجموعه برخی متغیرهای امنیتی مورد نظر لی نور جی. مارتین که شامل مواردی مثل مشروعیت سیاسی، حقوق شهروندی و دسته جمعی اقوام و اقلیت ها، توانمندی نظامی و قدرت مدیریت اقتصادی می شود، به این سوال مهم پاسخ داده شود که جغرافیای سیاسی عراق پس از صدام، از سال 2003 تاکنون چه تاثیری بر امنیت ملی ایران برجای گذاشته است بدیهی است که در پرتو شناسایی جوانب مختلف این تاثیرگذاری است که می توان به ارایه راهکارهای مقتضی و مناسب برای مواجهه و یا تعامل اصولی در روابط دیپلماتیک فیمابین دو کشور دست یازید.

جغرافیای سیاسی، امنیت، عراق، ایران