محمدباقر عباسی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی
سید امیر سخاوتیان - دکتری فقه و اصول و دانشجوی دکتری فلسفه فیزیک
شهریار ربیعی - دکتری علوم سیاسی

ویژگی های ژیوپلیتیکی جمهوری آذربایجان بر روابط دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران تاثیرگذار است. نوع قرارگیری و موقعیت ژیوپلیتیکی جمهوری آذربایجان به گونه ای است که همواره مورد توجه قدرت های جهانی و منطقه ای بوده است. به ویژه پس از فروپاشی شوروی سابق و استقلال این کشور در ابتدای دهه نود میلادی که خلا قدرت منجر به شکل گیری بحران ژیوپلیتیکی قره باغ در همسایگی کشورهای ایران و ارمنستان شد. با توجه به این اصل اساسی، بررسی ویژگی های ژیوپلیتیکی و سایر مولفه های قدرت در این کشور می تواند در اتخاذ تصمیمات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی کشور سودمند و برای کنترل بحران های پیش رو در این فضای بالقوه بحران زا مفید واقع شود. مهمترین چالش جمهوری آذربایجان برای جمهوری اسلامی ایران در تحولات ژیوپلیتیک منطقه جایگاه آذربایجان در اراده هژمونیک ایالات متحده آمریکا، ترکیه، رژیم غاصب صهیونیستی و تضادی است که در ماهیت این منطقه خود مختار مستقر است که می تواند به عرصه ای برای ظهور گروه های تکفیری تبدیل شود. مرز مشترک دریایی با جمهوری آذربایجان در دریای خزر و مباحث حقوقی و سیاسی حل نشده آن یکی دیگر از مباحث مهم ژیوپلیتیکی در روابط ایران و جمهوری آذربایجان است. از این رو؛ ضرورت دارد که بستر جغرافیای سیاسی جمهوری آذربایجان باهدف بررسی اقتضایات و موانع روابط دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران و همچنین پیامدهای این روابط، بررسی گردد. پژوهش حاضر با توجه به هدف مذکور؛ به جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و پردازش آنها به صورت توصیفی-تحلیلی پرداخته است.

آذربایجان، ژیوپلیتیک، ویژگی های ژیوپلیتیکی، ایران، روابط خارجی