فاطمه میری کلاه کج - دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل، دانشگاه فردوسی مشهد-ایران
سمانه شفیع زاده برمی - دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد-ایران
فاطمه دانشور محمدزادگان - دانش آموخته کارشناسی ارشد روابط بین الملل، دانشگاه فردوسی مشهد-ایران

سازه انگاران که به تاثیر مولفه های هویتی بر سیاست خارجی دولت ها تاکید دارند، معتقدند انگاره های هویتی مهمترین عامل موثر بر سیاست خارجی دولت ها هست. از این دیدگاه هرکدام از دولت ها در نظام بین الملل همانند افراد جامعه نوعی هویت دارند که به رفتار آنها در نظام بین الملل شکل می دهد و رفتار آنها را پیش بینی پذیر می کند. با توجه به پیوستگی مذهب تشیع و منافع ملی ایران می توان به این نتیجه رسید که سیاست خارجی ایران اصالتا شیعی محور و متعهد به یک منطقه گرایی شیعی است. در واقع، جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری که نه تنها از بیشترین جمعیت شیعیان در جهان برخوردار است، بلکه عملا حکومتی مبتنی بر اصول تشیع نیز دارد، نقش غیرقابل انکاری در پیگیری اهداف شیعیان جهان ایفا می کند. و با توجه به توان و ظرفیت بالای خود درعرصه های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و نظامی، به عنوان رهبر جهان تشیع محسوب می شود. دستیابی به عزت و استقلال، کسب توانمندی هسته ای، صدور انقلاب و گسترش اسلام گرایی در منطقه از فرصت ها و امتیازات برخاسته از آموزه های شیعی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی می باشد. با این حال در پیگیری اهداف و منافع خود همواره با چالش های بسیاری همچون شکاف شیعه سنی، بحران سوریه و عراق، تضعیف محور مقاومت، تروریسم تکفیری و تروریسم فرهنگی غرب مواجه بودهاست. از این رو، نوشتار حاضر درصدد تبیین سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با تکیه بر عنصر شیعی گری، فرصت ها و تهدیدهای پیش روی در سطوح ملی منطقه ای و فرامنطقه ای می باشد.

سیاست خارجی، تشیع، جمهوری اسلامی ایران، سازه انگاری، خاورمیانه