مراد کاویانی راد - دانشیار گروه جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی، تهران
موسی صادقی - کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی دانشگاه خوارزمی، تهران
محمد صادقی - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه خوارزمی تهران

نامگذاری مکان های جغرافیایی در طول تاریخ بشر، همواره یکی از راههای شناساندن شاخصه موجود در آن ناحیه به دیگرنواحی بوده است که موجب متمایز شدن آن ناحیه از دیگر نواحی می شده است. اساس نامگذاری مکان های جغرافیایی دردوران مختلف تاریخ همواره از عوامل متعددی بهره جسته است که بیشتر مردم آن ناحیه و دیگر نواحی را تحت تاثیر قرار داده است. دریاها یکی از مکان های جغرافیایی بوده اند که در نام گذاری آن عومل متعدد محیطی و انسانی نقش داشتهاند. ازجمله این دریاها می توان به دریای شمال ایران اشاره کرد. این دریا در طول تاریخ با نامهای مختلف ذکر شده است.این نامها در دوران مختلف بر بخشی یا تمام این دریا گمارده می شده است که برگرفته از اقوام، سرزمین و شهرهایی بوده است که اطراف این ناحیه قرار داشته است و یا مسکون بوده اند. از جمله این اسامی می توان به دریای خزران، دریایکاسپین، دریای هیرکانی، دریای گرگان، دریای جرجان، دریای استرآباد، دریای آبسکون، دریای دیلم، دریای طبرستان، دریای مازندران، دریای خراسان، دریای دهستان، دریای گیلان، دریای باب الابواب اشاره کرد. این پژوهش در پی آن استکه تاریخ نام گذاری های متفاوت را بیان کند. شیوه تحقیق در این پژوهش، تاریخی – تفسیری است. بررسی ها نشان میدهد که نام دریای کاسپین و هیرکانی قدیمی ترین نامهای بوده اند که در مورد دریای شمال استفاده شدند. دریای خزر، خراسان، آبسکون، عجم، تبرستان، جرجان، جیلان از جمله اسامی بودند که بعد از ورود اسلام به این ناحیه مورد استفاده قرار گرفته است.

دریای شمال ایران، کاسپین، هیرکانی، خزر