مراد عبداله پور - دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

شکل گیری رقابت در عرصه های اقتصادی قدرت، ا ز ده ه ی هفتا د و بخصوص پس ا ز فروپاشی شوروی سابق توجه به ابعاد مختلف ین مهم را در توسعه اقتصادی باعث گردید. دراین بین کسببیشترین بازارها در جهان موضوع رقابت دولت هاست.یکی از ابزارهای لازم برای رسیدن به این هدف ایجاد مناطق آزاد تجاری-صنعتی(بخصوص در کشورهای جهان سوم) بوده است که در ایران اولین اینمناطق در سال 1368 (قشم،کیش و چابهار) و آخرین آن در سال 1389 (ماکو) به تصویب رسیده اند. منطقه آزاد تجاری-صنعتی انزلی که در سال 1381 به تصویب رسید علاوه بر نقش سازنده خود دراقتصاد شمال کشور به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه ی منطقه می تواند در کریدور شمال-جنوب نقشی چندگانه ایفا کند.هدف از ارایه این مقاله بررسی این نقش بر کریدور مزبور است. سوال این استکه نقش منطقه آزاد تجاری- صنعتی انزلی در کریدور شمال-جنوب چیست با توجه به موقعیت محصور کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز و نیاز آنها به آبهای آزاد و همچنین جایگاه ویژه ایران و انزلی در کریدور شمال-جنوب، فرض بر این است که انزلی میتواند در ارتباط این کشورها با آبهای گرم و بالعکس نقش ویژه ای ایفا کند و در میانه ی این کریدور به عنوان یک عامل همگرایی بینکشورهای مجاور عمل کند.از لحاظ روش شناختی، تحقیقی توصیفی-تحلیلی است که مباحث تیوریک آن با روش اسنادی و کتابخانه ای و یافته های آن با استناد به مباحث تیوریک و روشمیدانی(مشاهده مستقیم) گردآوری شده است. نتایج بدست آمده در این مقاله بیانگر آن است که منطقه آزاد انزلی علاوه بر نقش خود به عنوان یک منطقه ی آزاد میتواند از نقش موقعیتی خود درکریدور شمال-جنوب نیز به عنوان پلی بین مبدا و مقصد این کریدور(که در میانه آن قرار گرفته) استفاده کند و از این دو مزیت در جهت توسعه ی ملی و منطقه ای استفاده کند.

مناطق آزاد- منطقه آزاد انزلی،کریدور شمال-جنوب- امنیت