بررسی تاثیر سطوح مختلف آرسنیک بر برخی شاخص های جوانه زنی شاهی (Lepidium sativum L) و سورگوم (Sorghum bicolor) در شرایط هیدروپونیک

امروزه، آلودگی محیط زیست به عناصر سمی از قبیل آرسنیک موجب بروز مشکلاتی برای سلامتی انسان گردیده است. از این رو، تکنیک هایی از قبیل استفاده از گیاهان برای پاکسازی محیط های آلوده به این عناصر مورد استفاده قرار می گیرند. در این راستا، آگاهی از رفتار گیاهان به ویژه قدرت جوانه زنی بذر آنها در این شرایط موثر خواهد بود. پژوهش حاضر نیز با هدف بررسی اثر آلودگی آرسنیک بر برخی شاخص های جوانه زنی از قبیل درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، میانگین جوانه زنی روزانه و میانگین زمان جوانه زنی شاهی و سورگوم در شرایط گلخانه ای و به صورت کشت هیدروپونیک اجرا گردید. عوامل آزمایشی شامل یک رقم شاهی، یک رقم سورگوم و 8 سطح آلودگی آرسنیک (صفر، 1، 2/5، 5، 10، 20، 50 و 100 میلی گرم در لیتر) بود که به صوت طرح کاملا تصادفی و با 3 تکرار اجرا شد. برای تهیه محلول های آرسنیک از نمک سدیم آرسنات (Na2HAsO4.7H2O) استفاده گردید. نتایج نشان داد که آلودگی آرسنیک موجب کاهش درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، میانگین جوانه زنی روزانه و افزایش میانگین زمان جوانه زنی بذرهای شاهی و سورگوم در مقایسه با تیمار شاهد گردید. در گیاه شاهی تغییرات معنی دار از نظر آماری در بیشتر شاخص های مورد مطالعه در غلظت های بالای 5 میلی گرم در لیتر آرسنیک و در گیاه سورگوم در غلظت های بالای 20 میلی گرم در لیتر آرسنیک مشاهده گردید. بر اساس نتایج بدست آمده در این پژوهش، بذرهای گیاه سورگوم در مقایسه با گیاه شاهی کمتر تحت تاثیر آلودگی آرسنیک قرار گرفته، بنابراین، بذرهای سورگوم در مقایسه با بذرهای شاهی، به محلول های آلوده به آرسنیک، مقاومتر می باشند.

Keywords:

آرسنیک , شاخص جوانه زنی , فلزات سنگین , گیاه پالایی