بررسی عوامل موثر بر حفظ رطوبت خاک در دامنه های شیبدار در منطقه نیمه خشک

در دهه های اخیر یکی از مسایل مهم مهندسی آب و خاک، هیدرولوژی اراضی شیب دار می باشد. شیب زمین و خصوصیات خاک بر روی پدیده نفوذ و همچنین ذخیره رطوبتی خاک تاثیر می گذارد. آگاهی از عوامل موثر بر میزان نگهداشت آب در خاک برای مدیریت آب حاصل از بارش آسمانی ضروری است. بدین منظور، این پژوهش با هدف بررسی تاثیر درجات مختلف شیب و برخی ویژگی های خاک بر میزان رطوبت نگهداشته شده در خاک طی باران های فصلی انجام گرفت. آزمایش در هفت دامنه با شیب متفاوت ( 4، 8، 11، 15، 18، 20 و 24 درصد) در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط طبیعی انجام شد. درجه شیب دامنه ها در کنار ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک ها( درصد شن، سیلت، رس، سنگریزه و ماده آلی) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی همبستگی بین صفات مورد مطالعه بر میزان حفظ رطوبت خاک نشان داد که ذخیره رطوبتی خاک برخلاف درجه شیب تحت تاثیر نوع خاک قرار دارد. از بین خصوصیات خاک، نقش مقدار شن و سیلت خاک حایز اهمیت است. به طوری که درصد شن و سیلت خاک به ترتیب اثر منفی و مثبت بر میزان ذخیره رطوبتی خاک داشت (0/05< p).

Keywords:

نوع خاک , ذخیره رطوبتی خاک , شیب زمین , فرسایش , مدیریت آب