نقش بازار در ساختار شهر ایرانی اسلامی

از دیرباز در ایران محل دادوستد عمومی را بازار می گفتند.این عنصر اصلی که در معماری اسلامی جایگاهی خاص برای خود باز کرده است شامل 2 راسته از مغازه های انبوه روبروی هم هستند کهمعمولا سقفی زیبا آنها را به هم ارتباط می دهد. ازار در ساخت وسازهای شهری به حدی اهمیت داشت که پس از مسجد هسته اولیه یک محله را تشکیل می داد.بطوری که در شهرهای بزرگ هر محله دارای یک یا چند بازارچه بود و یک بازار بزرگ و اصلی نیز حوایج و نیازهای مردم را تامین می کرد.بازار،یکی از مهمترین بخشهای تشکیل دهنده ساختار شهر ایرانی اسلامی در شهرهای فرهنگی و تاریخی - است کهدر شهرهای فرهنگی وتاریخی،علاوه بر تاثیرگذاری بر استخوان بندی شهر و تشکیل محلات در مجاورت آنها،از مهمترین و ارزشمندترین آثار معماری هستند که دارای هویت عمومی می باشند و درطول تاریخ از مهمترین عرصه های بروز تعاملات رایج در جامعه مدنی محسوب می شوند.از یکسو،بازارها از جمله جذاب ترین نقاط شهری می باشد که مورد توجه گردشگران و بازدیدکنندگاندیگر کشورها است و باعث احداث بازارهای دیگر کشورها با الگو برداری از معماری ایرانی اسلامی شوند و از سویی دیگر در دوره ای از تاریخ،بازارها علاوه بر مرکزیت اقتصاد، محل استقرار حکومت وتعاملات اجتماعی بوده که این امر موجب اهمیت فرهنگی و تاریخی بازارها در شهرهای ایرانی اسلامی شده است.از سوی دیگر،بازار ایرانی،که تجلی مذهب اسلام در کالبد،عملکردو فعالیتهای خود میباشد،با توجه به تحولات اخیر،عملکرد قبلی خود در شهرها را ازدست داده و موجب شده که نقش آن بعنوان یک عنصر اسلامی در شهر ایرانی کمرنگ شود.با توجه به نادیده گرفته شدن نقش بازار،به عنوانیکی از عناصر اصلی شهر ایرانی اسلامی وعدم توجه کافی به این عنصر،در این پژوهش سعی شده به - روش توصیفی تحلیلی به بررسی شناخت،مفاهیم و عناصر بازار،سپس به نقش بازار اصفهان،در شهر اصفهان،به عنوان یک شهر ایرانی اسلامی بپردازیم.

Keywords:

اسلامی , شهرسازی اسلامی , بازار , شهر ایرانی اسلامی