کوکب عنایتی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهواز
محمدجواد روستا - عضو هیات علمی هیات مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
عبدالامیر معزی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهواز
مهرداد محمدنیا - اعضای هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس

با توجه به تاثیر ساختمان خاک و پایداری خاکدانه ها بر فرسایش پذیری خاک و لزوم افزایش پایداری و مقاومت خاکدانه ها در برابر عوامل فرساینده ای مانند باد و آب، این تحقیق بر روی نمونه خاک سطحی (عمق 20-0 سانتی متر) جمع آوری ده از اراضی زراعی حساس به فرسایش آبی انجام شد. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 10 تیمار در 3 تکرار اجرا گردید و تیمارها به شرح زیر بودند: تیمار (C)، شاهد بدون افزودن ماده اصلاح کننده)، تیمار (G): گچ خالص به میزان یک درصد وزنی، تیمار (S): کاه و کلش خرد شده گندم به میزان یک درصد وزنی، تیمار (M): کود دامی به میزان یک درصد وزنی، تیمار (G+S): گچ و کاه و کلش هر کدام به میزان 1 درصد وزنی، تیمار (G+M): گچ و کود دامی هر کدام به میزان 1 درصد وزنی، تیمار (Ce1): سیمان به میزان 0/3 درصد وزنی، تیمار (Ce2): سیمان به میزان 0/6 درصد وزنی، تیمار (Ce3): سیمان به میزان 0/9 درصد وزنی و تیمار (G+Ce3): تیمار گچ به میزان 1 درصد وزنی و سیمان به میزان 0/9 درصد وزنی. رطوبت گلدانها در طول مدت آزمایش در حد 60 درصد ظرفیت زراعی نگهداری شد. نسبت C:N کاه و کلش یا استفاده از کود اوره در حد 50 تنظیم گردید. یک و چهار ماه پس از اعمال تیمارها با برداشت نمونه های 50 گرمی از هر تیمار، میزان خاکدانه ها با اندازه های 53 تا 4000 میکرومتر به روش لک تر اندازه گیری شد و میانگین وزن قطر (MWD) آنها محاسبه گردید. نتایج نشان داد که در یک ماه بعد از اعمال تیمارهای آزمایشی، کلیه تیمارها باعث افزایش میانگین وزن- قطر خاکدانه گردیدند ولی این افزایش ها تنها در تیمارهای G+Ce3 ،G+M ،M ،S ،G+S و Ce2 در مقایسه با شاهد معنی دار گردیدند. چهار ماه بعد از اعمال تیمارها نیز فقط تیمارهای G+M ،G+S ،S و M باعث افزایش معنی دار MWD در مقایسه با شاهد گردیدند و در این میان، تیمارهای S و G+S تاثیر بیشتری در افزایش MWD داشتند به طوری که این تیمارها میزان MWD را از 0/153 در شاهد به ترتیب به 0/825 و 0/690 افزایش دادند که این افزایش ها به ترتیب 4/4 و 3/5 برابر شاهد بود. بر اساس نتایج این تحقیق، می توان استفاده از پسماندهای آلی مانند کاه و کلش همراه با گچ، کاه و کلش تنها، کودامی همراه با گچ و کود دامی تنها رت برای اصلاح خاک ها و افزایش مقاومت آنها در برابر فرسایش پیشنهاد نمود.

میانگبن وزن، قطر خاکدانه ها، کاه و کلش، کود دامی، گچ، سیمان، پایداری خاکدانه