مهسا صفری پور - دانشجوی دکترای مدیریت محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقی

در سراسر دنیا، بخشی از تخریب اکولوژیکی و اجتماعات در حال رشد، ناشی از بلایای طبیعی و قرار گرفتن در موقعیتهای بلاخیز است. از طرفی ممکن است بعضی از اکوسیستم ها در برابر بلایای طبیعی مقاوم باشند و یا در مناطق غیر بلاخیز قرار گرفته باشند، اما همین اکوسیستمها در برابر بلایای انسان ساز (بلایایی که مکرراً توسط فعالیت های بشری ایجاد می شوند از جمله تخریب جنگلها، خاکریزی تالاب ها و بی ثبات کردن اقلیم یا تغییر مسیر رودخانه ها و خارج ساختن یک رودخانه از وضعیت شبکه اکولوژیکی و غیره) نتوانند مقاومت کنند. با وجود اینکه ارتباطات اصلی میان کاهش بلایا و مدیریت محیط زیست شناسایی شده اند، لیکن تحقیقات و سیاستگذاریهای اندگی در این زمینه انجام گرفته است و تا کنون متخصصان از ابزارهای زیست محیطی در جهت کاهش بلایا استفاده چندانی ننموده اند. در یک سزشماری آماری مشخص شده است در جنوب آسیا 26 میلیون نفر زیر خط فقر زندگی می کنند، ولی متاسفانه تخریب زیست محیطی در آسیا کماکان تا شناخت چالشهای مهمی مثل فقر و یا رسیدن به اهداف توسعه هزاره ادامه دارد. منطقه ای که در حدود نیمی از منابع آبی و خاکی در آن قرار دارد، متاسفانه میزان هشدار جنگل زدایی، تخریب صخره های دریایی، اکوسیستم های ساحلی، آلودگی جوی و هدر رفتن منابعع آب شیرین تا جایی ادامه می یابد که آلودگی وسیع تا پایین ترین سطح چرخه فقر نفوذ می کند و محیط زیست را شکننده تر می کند. چرخه فقر مکرراً بوسیله بلایای طبیعی تشدید می شود. به طوری که از کل بلایای در سراسر دنیا، حدود 80% در آسیا به وقوع می پیوندند و از میان این بلایا در آسیا، 80% آن مربوط به بلایای طبیعی با منشأ آب و هوایی یا اقلیمیست. از سال 1991 تا 2001، بلایای طبیعی بیش از 1/7 میلیون نفر از مردو قاره آسیا را تحت تاثیر قرار داده و 369 میلیارد دلار خسارت به بار آورده است. این کاملا مشخص است که افراد فقیر آسیب پذیرترند. آنها تحت تاثیر بیشترین میزان حوادث هستند و کمترین توانایی را برای احیا دارند. اخیرا گامهای بلندی در مسیر اصلی فرهنگ پیشگیری در مدیریت بلایا در آسیب برداشته شده است و اغلب سازمان های مدیریتی ملی در زمینه بلایای طبیعی فرهنگ سازی و ارتقای آن را حداقل ظاهراً پذیرفته اند. اما متأسفانه هنوز اولویتهای بودجه های ملی/ منطقه ای در جهت نیل به این اهداف در نظر گرفته نشده است و فقط گروهی از آزانسهای امدادی بین المللی در پیشبرد فعالیتهای جلوگیری از کاهش بلایای طبیعی تلاش می نمایند.

کاهش ریسک زیست محیطی، بلایای طبیعی، تخریب زیست محیطی، آسیب پذیری، مدیریت محیط زیست