محمدجواد روستا - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
محمدرضا دهقانی - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس

با توجه به اهمیت تغذیه سفره های آب زیرزمینی از طریق هدایت آبهای سطحی به گورابها (حوضچه های تغذیه ای) و لزوم حفظ کارایی آنها، در این طرح تحقیقاتی تاثیر کاربرد گچ معدنی بر میزان نفوذ آب در خاک بستر گورابها در قالب طرح کاملا تصادفی با پنج تیمار در سه تکرار در آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفت. واحدهای آزمایشی شامل سیلندرهایی از جنس پلی اتلین با قطر 30 سانتی متر و ارتفاع 150 سانتی متر بود که پس از ریختن 10 سانتیمتر مواد درشت دانه به عنوان فیلتر، 40 سانتی متر از خاک بستر گوراب در آنها ریخته شد. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از:1- تیمار شاهد (بدون افزودن گچ معدنی)، 2- اختلاط گچ به میزان نیم کیلوگرم در متر مربع با خاک بستر گوراب قبل از آبگیری، 3- اختلاط گچ به میزان یک کیلوگرم در متر مربع با خاک بستر گوراب قبل از آبگیری، 4- اضافه کردن گچ به میزان نیم کیلوگرم در متر مربع به آب گوراب پس از آبگیری، 5- اضافه کردن گچ به میزان یک کیلوگرم در متر مربع به آب گوراب پس از آبگیری. آب مورد استفاده همان سیلاب ورودی به گوراب بود. پس از اعمال تیمارها، اندازه گیری میزان نفوذ آب به صورت روزانه انجام گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل آماری نشان داد که از میان تیمارهای مورد بررسی، تیمار کاربرد 0/5 کیلوگرم در متر مربع گچ معدنی پس از آبگیری، در مقایسه با تیمار شاهد و سایر تیمارها در روز اول و دوم، سرعت نفوذ آب افزایش معنی داری داشته (به ترتیب 28/5 و 23/4 درصد افزایش در مقایسه با شاهد) و این افزایش ها از نظر آماری در سطح 5 درصد معنی دار گردید. با توجه به تاثیر معنی دار این تیمار در افزایش سرعت نفوذ آب و عدم تغییر عمده در کیفیت آب خروجی، کاربرد آن در شرایط مشابه پیشنهاد می گردد.

گوراب، گچ معدنی، نفوذ آب