طبیعت و منشاء توده های نفوذی شیدان- سیاه کوه (شمال غرب سلماس)

منطقه مورد مطالعه در استان آذربایجان غربی در شمال غرب شهرستان سلماس واقع شده است. این منطقه بخشی از نوار آذرین درونی مزوزوئیک- ترشیری در پهنه سنندج- سیرجان به شمار می رود. توده های نفوذی منطقه مورد مطالعه به داخل مجموعه دگرگونی پرکامبرین، با درجه دگرگونی در حد رخساره شیست سبز تا آمفیبولیت، تزریق شده اند. بر اساس مطالعات صحرایی، پتروگرافی و ژئوشیمیایی، این توده ها شامل دو طیف حدواسط- بازیک و اسیدی می شوند. همبری توده های حدواسط- بازیک با آهکهای مجموعه دگرگونه منجر به اسکارن زایی شده است. سنگهای منطقه عمدتا بافت گرانولار تا گرانوپورفیری دارند. بر اساس نتایج آنالیز مودال، طیف ترکیبی توده های حد واسط- بازیک، شامل دیوریت، کوارتزدیوریت، مونزودیوریت، کوارتزمونزودیوریت، مونزونیت و گابرودیوریت می باشد. کانیهای تشکیل دهنده این توده ها شامل پلاژیوکلاز، هورنبلند و پیروکسن (اوژیت) می باشد. سنگ های اسیدی طیفی از گرانیت تا گرانودیوریت را شامل می شوند و از کانیهای کوارتز و فلدسپات (پلاژیو کلاز و آلکالی فلدسپار) تشکیل شده اند. در داخل توده های نفوذی منطقه قطعات انکلاوهای مافیک ماگمایی یا انکلاوهای میکروگرانولار مافیک (MME) در ابعاد مختلف حضور دارند. این انکلاوها بافت دانه ریزتری دارند و میزان کانیهای مافیک آنها فراوانتر از سنگهای میزبان می باشد. از نظر شیمیایی سنگهای حدواسط- بازیک منطقه، ماهیت توله ایتی و سنگهای اسیدی، ماهیت کالکوآلکالن دارند. توده های نفوذی منطقه از نظر شاخص اشباع از آلومینیوم، ماهیت متاآلومین داشته و ویژگیهای Magnesian Calcic و I-Type کردیلرایی از خود نشان می دهند. این توده ها، به لحاظ ویژگی های محیط ژئودینامیکی، مشابه توده باتولیتی پرو و از نوع VAG می باشند. داده های ژئوشیمیایی نشان می دهد که توده های حدواسط- بازیک از گوشته تحول یافته لیتوسفری منشاء گرفته اند و توده های اسیدی از ذوب بخشی سنگهای پوسته ای حاصل شده اند.