سحر آقایی - دانشجوی کارشناسی ارشد خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
حسین عسگرزاده - استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
حبیب خداوردیلو - دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه

حدود بحرانی و دامنه بهینه چگالی ظاهری نسبی (RBD) یک خاک لوم سیلتی با توجه به مقدار نسبی محصول (RY) و کارایی نسبی مصرف آب (RWUE) گیاه آفتابگردان تعیین شد. با استفاده از غلطک هایی با جرم های مختلف، دامنه وسیعی از BD (Mg m-3 59/1 -35/1) در 10 گلدان مجهز به سیستم زهکشی با ابعاد (cm50 × cm 40 و عمق cm 50) ایجاد شد. سپس دو بوته آفتابگردان در هر گلدان کاشته شده و گلدان ها در محیط بیرون (طبیعی) قرار داده شدند. وزن خشک محصول (دانه) و کارایی تبخیر و تعرق تعیین شدند. مقادیر نسبی صفات اشاره شده از تقسیم میانگین صفات مذکور در هر گلدان بر بیشینه مشاهده شده میان تمام گلدان ها بدست آمد. برای تعیین حد بهینه RBD، ابتدا رابطه بین RBD با RY و RWUE تعیین شد.RY و RWUE برابر 95/0 (پیش بینی شده با معادله) به عنوان نقطه شروع محدودیت برای رشد گیاه آفتابگردان در نظر گرفته شد. وقتی مقدار RY یا RWUE به 8/0 کاهش یافت محدودیت شرایط فیزیکی خاک کامل شد. عملکرد آفتابگردان در RBD برابر 815/0 به حداکثر مقدار رسید و دامنه بهینه RBD برای RY بین 786/0 تا 844/0 شد. در این محدوده RY بزرگتر یا مساوی 95% مقدار حداکثر بود. مقادیر متناظر برای شاخص RWUE به ترتیب برابر 820/0، 791/0 تا 853/0 بود.

آفتابگردان، دامنه بهینه چگالی ظاهری نسبی، کارایی نسبی تبخیر و تعرق