محمود فال سلیمان - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه بیرجند
سیده سعیده حسینی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی

امروزه بحران خشکسالی و اثرات مخرب آن بر زیست بوم به یکی از دغدغه های برنامه ریزان تبدیل گشته است. کشور ما از دیرباز به دلیل قرارگیری در منطقه ای خشک گریبانگیر این مساله بوده است و همواره از کم آبی رنج می برد. از این رو سدها یکی از سازه هایی است که از گذشته راه حلی برای این مساله در نظر گرفته شده است. احداث سازه های بزرگ آبی می تواند ضمن کنترل رژیم جریان رودخانه و درنتیجه جلوگیری از وقوع سیلاب های مخاطره آور، تامین آب کشاورزی و مصارف شهری از طریق ذخیره ی آب و احیای اراضی شور و قلیایی دشت ها با قابلیت توسعه و همچنین تولید انرژی را سامان بخشد. تحقیق حاضر به بررسی اثرات زیست محیطی سد سلمان فارسی، یکی از پنج سد بزرگ فارس در شهرستان قیروکارزین می پردازد. روش انجام تحقیق مبتنی بر روش توصیفی_تحلیلی با رویکرد پیمایشی است. جامعه ی آماری تحقیق شامل 584 خانوار که در روستاهای بالای 20 خانوار متاثر از پروژه ی سد سلمان فارسی در شهرستان قیروکارزین ساکنند، می باشد. حجم نمونه نیز بر اساس فرمول کوکران تعداد 95 خانوار تعیین شده است، که تعداد 120 پرسشنامه (برای دقت بیشتر) به روش تصادفی ساده تکمیل شده است. جهت انجام محاسبات آماری با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون ناپارامتری دوجمله ای به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که تاثیر اجرای طرح آبخیزداری بر شاخص های زیست محیطی زیاد است.

اثرات زیست محیطی، توسعه ی پایدار، سد سلمان فارسی، فعالیت های آبخیزداری