کامران احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد فیزیولوژی گیاهی ، گروه زیست شناسی ، دانشگاه ملایر
مجید رستمی - گروه زراعت واصلاح نباتات ، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه ملایر
سعیدرضا حسین زاده - گروه زیست شناسی ، دانشکده علوم پایه ، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان

شواهد متعددی در زمینه اثر مثبت محلول پاشی متانول بر خصوصیات رشدی و عملکردی گیاهان C3 در شرایط تنش خشکی وجود دارد. به منظور بررسی اثر محلول پاشی متانول بر صفات مورفولوژیک دو رقم کلزا در شرایط دیم، آزمایشی مزرعه ای به صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 95-1394 در شهرستان لالی در شمال استان خوزستان اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل دورقم کلزا (هایولا 401 و دلگان) و چهار سطح محلول پاشی متانول (شاهد، 5، 10 و 15 درصد حجمی) بودند. همزمان با مرحله ساقه رفتن محلول پاشی در دو نوبت و با فاصله ده روز، بر روی قسمت های هوایی بوته های کلزا انجام شد. صفاتی نظیر ارتفاع بوته، تعداد شاخه های جانبی، تعداد دانه در خورجین، تعداد خورجین در بوته و طول خورجین، اندازه گیری شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که اثر تیمارهای آزمایشی بر صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، تعداد دانه در خورجین و تعداد خورجین در بوته در سطح پنج درصد معنی دار شد، ولی برای صفت طول خورجین علاوه بر اثر تیمارها، اثر متقابل آن ها نیز معنی دار شد. رقم هایولا 401 از لحاظ صفات مورد بررسی به صورت معنی داری نسبت به رقم دلگان برتری داشت. بیشترین میزان صفات مورد بررسی در شرایط کاربرد متانول با غلظت 10 درصد حجمی مشاهده شد و کاربرد مقادیر بیشتر متانول اثر معنی داری بر بهبود این صفات نداشت. بیشترین میزان طول خورجین در رقم هایولا 401 و در شرایط کاربرد متانول ده درصد مشاهده شد در حالی که کمترین میزان طول خورجین در رقم دلگان و در شرایط عدم کاربرد متانول مشاهده شد.

تنش خشکی، گیاهان روغنی، شاخه جانبی، محلول پاشی