سید مرتضی موسوی راد - دانشجوی دکترا زمین شناسی گرایش محیط زیست دانشگاه میسور هندوستان
زهرا ایزدخواه - دانشجوی کارشناسی ارشد گیاه شناسی دانشگاه میسور هندوستان

ارزیابی و بررسی فلزات سنگین یکی از حیاتی ترین مسائل در مصرف گیاهان دارویی است. پراکندگی این عناصر معدنی در گیاه و بافت های حیوانات در مقادیر بسیار جزئی تا حد ppm رخ می دهد. معمولا کارگرانی که در تماس با این گیاهان هستند قادر به اندازه گیری مقدار دقیق این عناصر با روش های آنالیز موجود نیست. مخصوصا گیاهانی که نزدیک به مکان دفع پساب های معدنی قرار گرفته بیشتر در معرض خطر آلاینده ها بویژه فلزات سنگین دارند. نتیجتا وجود بیش از حد این فلزات کیفیت این گیاهان دارویی را پایین می آورد. پافشاری و اصرار برای استفاده از روش های سنتی جهت برداشت محصول همچنان ادامه دارد، با این وجود حمایت دولت و توسعه روش های آنالیز آزمایشگاهی مدرن از قبیل جذب اتمی اسپکتروسکوی و آنالیز فعال نوترون این توانایی را بوجود آورده که همه عناصر معدنی در کوچکترین نمونه های بیولوژیکی قابل اندازه گیری باشند. در این تحقیق چهار عنصر متداول سرب، روی، مس و نیکل در گیاه دارویی Aloe Vera در منطقه میسور هندوستان با استفاده از دستگاه ICP مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. این بررسی بر روی مقدار فلزات سنگین موجود در گیاه در ماههای مختلف سال انجام شده است. نتایج مطالعات بیانگر آن است که مقدار مس (Cu) در ماه های March - July به ترتیب 11،70- 8،60 ppm، عنصر روی (Zn) در ماههای October - July به ترتیب 94،33 - 54،23 ppm، سرب (Pb) در ماههای March - October به ترتیب 15،3 - 8،85 ppm و نیکل (Ni) در ماههای July - August - October کمتر از 1ppm بوده و در ماه March به حداکثر مقدار خود 4،38ppm رسیده است. از میان فلزات سنگین ذکر شده تنها عنصر روی میزان آلایندگی آن بیش از حد استاندارد بوده است.

فلزات سنگین، آنالیز دستگاهی ICP، گیاهان دارویی