فریبا نعمتی شمس آباد - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شاهد
حسین ترابی گل سفیدی - استادیار دانشکده ی کشاورزی دانشگاه شاهد
امیرمحمد ناجی - استادیار دانشکده ی کشاورزی دانشگاه شاهد

فسفات یکی از آلاینده های محیطی است. افزایش این آنیون در آب های سطحی، زیر زمینی، دریاچه ها و رودخانه های با جریان آرام، پدیده یوتریفیکاسیون می باشد. از جمله جاذب های مقرون به صرفه و با کارایی بالا جهت حذف این آنیون از محیط های آبی، رس های آلی(organoclay) می باشد. رس های آلی با تغییر در رس های طبیعی بوسیله ترکیب با نوعی ماده آلی بلند زنجیره ایجاد می شوند و سطح ویژه ی زیاد رس ها را که غالبا آنیون گریز هستند، آماده ی جذب آنیون ها می سازند. در این تحقیق از کانی بنتونیت در اندازه نانو برای ساخت رس آلی به منظور حذف فسفات از محیط های آبی استفاده گردید. ذرات در اندازه نانو با استفاده از روش سانتریفیوژ جدا شدند. تجزیه عنصری بنتونیت بوسیله دستگاه EDX انجام شد. از سورفکتانت کاتیونی هگزادسیل تری متیل آمونیوم بروماید (HDTMA) با غلظت 200 درصد CEC ، برای آلی کردن بنتونیت استفاده شد. رس آلی در سه سطح جاذب 5/0، 1 و 2 گرم و کارایی حذف فسفات در 8 سطح غلظت اولیه فسفات با سه تکرار به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد افزایش مقدار جاذب، کارایی جذب فسفات را افزایش می دهد (01/0p≤)، اما این افزایش، خطی نیست. کارایی حذف فسفات در مقدار جاذب 5/0گرم درغلظت های 20، 40، 60، 80، 120، 160 و 200میلی گرم بر لیتر به ترتیب91، 89، 82، 76، 56، 47 و 38 درصد، در مقدار 1گرم 100،100، 96، 92، 90، 72 و 59 درصد و در 2 گرم به ترتیب 99،99، 98، 97، 93، 84 و 81 درصد می باشد

هگزادسیل تری متیل آمونیوم بروماید، کارایی جذب فسفات، رس آلی، نانوبنتونیت