لعیا علیاری - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم خاک دانشگاه ارومیه
شهرام منافی - استادیار علوم خاک دانشگاه ارومیه

توپوگرافی به همراه مواد مادری، اقلیم، موجودات زنده و زمان پنج فاکتور اساسی در تیوری تشکیل خاک می باشند. توپوگرافی به عنوان یک فاکتور مستقل تشکیل خاک می باشد. خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک در طول یک توپوسکانس تغییر می یابد و اکثر تغییرات از بالاترین تا پست ترین نقطه منطقه و متناسب با تفاوتهایی در انواع خاک می باشد. این مطالعه در طول یک توپوسکانس در منطقه حیدرآباد واقع در جنوب غرب دریاچه ارومیه انجام گرفت. در این تحقیق شش پروفیل خاک در قسمت های مختلف توپوسکانس حفر و با روش-های استاندارد تشریح، طبقه بندی و ویژگیهای مورفولوژیکی آنها تعیین شد. سپس از هر کدام از افق های مشخصه نمونه های دست خورده برای آزمایش های فیزیکوشیمیایی تهیه گردید و خصوصیات فیزیکوشیمیایی آنها اندازه گیری شد. طبق نتایج حاصله در قسمت بالادست شیب خاک ها ضخامت کمتری داشته و با حرکت به سمت دامنه شیب و افزایش شستشوی املاح و تشکیل افقهای تجمعی، سولوم خاک ضخیم تر می شود. با کاهش میزان شیب میزان رس افزایش می یابد و بافت خاک در قسمت پای شیب نسبت به قله شیب سنگینتر می باشد. همچنین خاکها در قسمت قله شیب مقدار هدایت الکتریکی، کربنات کلسیم معادل، کربن آلی و ظرفیت تبادل کاتیونی کمتری نسبت به خاک های پایین دست شیب داشتند. بنابراین می توان اظهار داشت که اغلب ویژگیهای فیزیکوشیمیایی خاکها در منطقه حیدرآباد ( جنوب غرب دریاچه ارومیه) تحت تاثیر توپوگرافی بوده اند.

توپوگرافی، دریاچه ارومیه، خاکسازی، کربنات کلسیم معادل،