بهروز ابول پور - استادیار بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
سحر شیبانی - دانشجوی دکترای اگرواکولوژی – دانشگاه زابل

بر اساس مقادیر اندازه گیری آب و عملکرد در مزارع کشت گندم شهرستان پاسارگاد استان فارس، بهره وری آب مصرفی محاسبه گردید و تغییرات مکانی آن با استفاده از روش زمین آمار در محیط ArcGis مدل گردید. الگوی تغییرات مکانی استفاده موثر از عوامل تولید (مانند آب و خاک) بر عملکرد بدست آمد. این الگو در تعریف ارتباط بین عملکرد و بهره وری استفاده از آب موثر بوده و به صورت رابطه خطی 1/0+عملکرد×1/0 CWP =با 69/0 R2=نشان داده شد. از مقایسه این رابطه با مدل های جهانی و منطقه ای مشخص گردید که بطور کلی بهره وری آب در این منطقه در تولید گندم نه تنها از مقدار جهانی کمتر بوده بلکه از الگوی تغییرات آن در کشور نیز کمتر می باشد. به عبارتی در دیدگاه قدیمی بهره وری مصرف آب به عنوان یک مقدار ثابت در نظر گرفته می شد و برنامه ریزی ها در جهت رسیدن به این مقدار ثابت صورت می گرفت که نگرشی نادرست بود زیرا بهره وری مصرف آب میزان ثابتی نبوده بلکه تابعی از عملکرد بوده و مقدار بهینه آن نیز بر اساس میزان عملکرد تغییر می نماید.

بهره وری، گندم، مصرف آب، همبستگی آب و عملکرد