سمیرا کیقبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
وحید فلاح زاده ممقانی - استادیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
اکبر شیرزاد - دانشیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

ایجاد نژادهای مقاوم قارچی و همچنین عدم ردیابی دقیق باقیمانده های شیمیایی در زنجیره غذایی، ازجمله دلایل سوق تحقیقات به سوی جنبه های مفید کاربرد کنترل بیولوژیکی بیمارگرهاست. امروزه استفاده ازمیکروارگانیسم ها به عنوان یک عامل کنترل بیولوژیک و جانشین مناسب جهت کنترل شیمیایی بیمارگرهای قارچی اثبات شده است. باکتری های محرک رشد گیاهی با کلنیزه کردن ریشه گیاه میزبان، رشد گیاهچه را افزایش داده، سیستم ریشه ای را توسعه می دهند و منجر به افزایش مقاومت گیاه در برابر عوامل بیماری زا شده و ازاین طریق منجر به بهبود رشد و سلامت گیاهان می گردند. در واقع عوامل کنترل زیستی با تولید متابولیت های مختلف، علاوه بر منع رشد بیمارگر، از طریق مکانیسم های مختلفی همچون تولید هورمون های گیاهی باعث فعال شدن سیستم دفاعی گیاه و همچنین با تولید و افزایش نیتروژن قابل دسترس در خاک، باعث افزایش رشد گیاه میزبان می گردند. از مهم ترین باکتری های ریزوسفری محرک رشد، باکتری های آنتاگونیستی Bacillus spp. است که آنتاگونیست بسیاری از بیماری های گیاهی می باشد. هدف از این پژوهش، جداسازی و معرفی جدایه هایی از باسیلوس با بیشترین میزان بازدارندگی از رشد بیمارگرAG-4 Rhizoctonia solani عامل گیاهچه میری گیاه پنبه می باشد. بدین منظور نمونه برداری از مزارع مختلف انجام شد و باکتری ها از ریشه گیاهان زراعی به روش سری رقت و خالص جداسازی شدند. در نهایت سه جدایه که بیشترین توان بازدارندگی را در شرایط آزمایشگاهی داشتند جهت بررسی های گلخانه ای انتخاب شدند که از میان آنها جدایه Ksh2 به طور قابل توجهی بیماری گیاهچه میری را کنترل و در افزایش رشد گیاه موثر بود.

spp. Bacillus، آنتاگونیست، Rhizoctonia solani