سمیه قاصد - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور مشهد
صادق بافنده ایماندوست - دانشیار دانشگاه پیام نور مشهد
افسانه نیکوکار - استادیار دانشگاه پیام نور مشهد

منابع طبیعی یکی از مهم ترین منابع ثروت ملی در جهان محسوب میشوند. شاید در ابتدای امر این گونه تصور شود که درآمدهای فراوان حاصل از منابع طبیعی برای یک کشور ایجاد ثروت کرده و پیشرفت اقتصادی و کاهش فقر را به دنبال داشته باشد و بنابراین منابع طبیعی میتوانند عاملی مهم در تسریع سرمایه گذاری و به دنبال آن رشد اقتصادی باشند، اما مشاهدات تجربی عکس این ادعا را نشان میدهد. تعارض میان تیوری و تجربه باعث شد تا تلاش های زیادی برای تبیین علل رابطه منفی میان رشد اقتصادی و فراوانی منابع طبیعی انجام شود. از طرف دیگر در سال های اخیر یک سوال در ادبیات نفرین منابع، جایگزین سوال قبلی وجود یا عدم وجود این نفرین شده است و آن اینکه چرا برخی از کشورهای دارای منابع فراوان طبیعی، موفق شدند و بقیه موفق نشدند جواب این سوال را باید در کیفیت نهادی جست. از اینرو در این مطالعه به بررسی تاثیر کیفیت نهادی بر رابطه بین نفرین منابع طبیعی و رشد اقتصادی در ایران برای سال های 1370-1392 پرداخته شد. برای این منظور از مدل های اقتصادسنجی خود رگرسیون با وقفه های توزیعی ARDL استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که بین شاخص نفرین منابع طبیعی ضریب متغیر تولید نفت در مدل اول فاقد متغیر کیفیت نهادی و مدل دوم دارای متغیر کیفیت نهادی از نظر آماری اختلاف معنی داری در سطح 1 درصد وجود دارد. بدین معنی که متغیر کیفیت عوامل نهادی از تاثیر معنیداری بر رابطه بین نفرین منابع طبیعی و رشد اقتصادی در ایران برخوردار بوده و از شدت نفرین منابع طبیعی (تولید نفت) بر رشد اقتصادی در ایران می کاهد

نفرین منابع طبیعی، رشد اقتصادی، کیفیت نهادی، مدل خود رگرسیون با وقفه های توزیعیARDL