محمد مهدی حیدری - دانشکده هنرو معماری دانشگاه آزاد شیراز
نجمه شریفی - دانشکده هنرو معماری دانشگاه آزاد شیراز
سمیرا زارعی - دانشکده هنرو معماری دانشگاه آزاد شیراز

نور در دست معمار سنتی عبادتگاه اسلامی و شاید مسیحی، مانند بسیاری از پدیده های دیگر ابزاری نمادین است توف به اعتقاد مذهبی و دینی آدمیان به عنوان مهم ترین عاملی که در هر زمان توانایی آفرینش فضاهای چشمگیری را در سطح شهرهای مختلف دنیا داشته است، همواره مورد توجه می باشد. این مقاله با هدف بررسی مبانی نور و همچنین نمایان کردن وجه تمایز ، تقابل ها به بررسی و شناسایی تاثیر حکمت دینی در روند طراحی مساجد و کلیساها می پردازد. در این راستا سه نمونه موردی مسجد و کلیسا در دوره صفویان شامل مسجد شاه، شیخ لطف الله و حکیم اصفهان و کلیساهای سورپ امنا پر گیج، سورپ آسدوازادزین (مریم مقدس) و بیت اللحم انتخاب شده است پس از بررسی حکمت نظری اسلام و مسیحیت، به چگونگی تجلی نور در این فضاها که منجر به تفاوت و شباهت هایی شده پرداخت می شود. در این مقاله با استناد به تحقیقات کتابخانه ای و میدانی به روش تحلیل ساختاری و با شیوه ای یکسان در دو استفاده مفهومی نور در مساجد و کلیساهای اصفهان می باشد انجام شده است. در این پژوهش نتایج حاصل از این مقایسه نشان می دهد که کلیسا در مسجد به منزله یک مکان مقدس شهری، در عین شباهت هایی در لحن و شکل، از نظر مفهوم فضایی در به کارگیری نور، بر حسب ویژگی های مرتبط با نقش شان تفاوت هایی دارند.

مسجد، کلیسا، نور، تجلی، معنا