عباس شاکری - دانشیار گروه اقتصاددانشگاه علامه طباطبایی
تقی ابراهیمی سالاری - مربی گروه اقتصاددانشگاه فردوسی مشهد

این مقاله با استفاده از مدل های رشد درون زای مبتنی بر تحقیق و توسعه، در سه نمونه کشورهای توسعه یافته،در حال توسعه و نیز نمونه متشکل از هر دو دسته کشورها، ابتدا تاثیر فعالیت های تحقیق و توسعه را بر رشداختراعات مورد بررسی قرار م ی دهد و سپس به بررسی ارتباط حجم اختراعات به ثبت رسیده و رشد اقتصادی در نمونه های ذکر شده می پردازد. از آنجا که یکی از مشکلات برآورد مدل های رشد درون زایمبتنی بر تحقیق و توسعه پیدا کردن جایگزین های مناسب برای متغیرهای کیفی است ، در این مقاله ، از مخارج ناخالص تحقیق و توسعه به عنوان معیاری برای سنجش میزان سرمایه گذاری درون زا برای تغییرتکنولوژی استفاده می شود و اختراعات ثبت شده مفید نیز نرخ اختراعات در نتیجه سرمایه گذاری در بخش تحقیق و توسعه ر ا نمایندگی م ی کند. شاخص تغییر تکنولوژی را با رشد بهره وری کل عوامل نشان داده ونرخ رشد تولید ناخالص داخلی را معیاری برای رشد اقتصادی در نظر گرفته ایم. نتایج حاصل از مقاله نشان می دهد اول اینکه ، سرمایه گذاری در بخش تحقیق و توسعه در هر دو گروه کشورهای در حا ل توسعه وتوسعه یافته موجب افزایش جریان اختراعات می شود و این بازده در کشورهای در حال توسعه نسبت به کشورهای توسعه یافته بیشتر است . در این خصوص باید اذعان داشت که تاثیر رشد در مخارج تحقیق وتوسعه بر رشد در جریان اختراعات، در کشورهای در حال توسعه، شش برابر کشورهای توسعه یافته است . دوم اینکه، اثر افزایش در اختراعات بر افزایش تولید ناخالص داخلی در کشورهای توسعه یافته بیشتر ازکشورهای در حال توسعه است . سوم اینکه، سرمایه گذاری در بخش تحقیق و توسعه تاثیرات مثبت و معنی داری بر افزایش تولید ناخالص داخلی در هر دو گروه کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه دارد

مخارج تحقیق و توسعه، رشد اقتصادی، اختراعات،TFP