مصطفی کریم زاده - استادیار دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد

در ادبیات اقتصادی به ویژه اقتصاد بینالملل، جریان تجارت دو جانبه و الگوسازی آن از اهمیت خاصی برخوردار است. تشکیل ادغام اقتصادی در شکلهای مختلف مناطق آزاد تجاری، اتحادیه های گمرکی،بازارهای مشترک و در نهایت اتحادیههای اقتصادی حاکی از اهمیت این موضوع میباشد. با توجه به اینکه ترکیه به عنوان یکی از عمدهترین شرکاء تجاری ایران مطرح میشود، تحقیق اخیر به بررسی جریان تجارتدو جانبه دو کشور میپردازد. به منظور نیل به هدف اصلی پژوهش از الگوی واردات دو جانبه مارکز ( 1990 ) استفاده گردید . براساس الگوی مارکز، واردات تابعی از تولید ناخالص داخلی، شاخص قیمت عمده فروشی، شاخص قیمتصادرات طرف تجاری و نرخ ارز است. جهت برآورد اقتصاد سنجی تابع واردات دو جانبه ایران و ترکیه روش خود توضیحی با وقفههای توزیعیARDL ودوره زمانی 1389-1360 به کاربرده شد نتایج تحقیق حاکی از تایید وجود رابطه بلندمدت تعادلی تابع واردات دو جانبه ایران و ترکیه است. بر طبق نتایج برآورد الگوهای اقتصاد سنجی مربوط به هر دو کشور، تولید ناخالص داخلی و شاخص قیمت عمدهفروشی تاثیر مثبت معنیدار بر واردات دو جانبه دارند در حالی که تاثیرگذاری شاخص قیمت صادرات طرف تجاری و نرخ ارز به صورت منفی معنیدار میباشد

واردات دو جانبه، الگوی مارکز، بردار همجمعی، ترکیه