جواد عرب یارمحمدی - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه سمنان
علیرضا عرفانی - استادیار گروه اقتصاد دانشگاه سمنان

نظریه پول درونزا یکی از بحث های اصلی اقتصاددانان پساکینزی است که بر مبنای آن بر خلاف جریان متعارف نظریه پولی که پایه پولی میزان اعتبارات بانکی را تعیین می کند، پایه پولی معلول اعتبارات بانکیاست. در واقع جهت علیت در عرضه درونزای پول، از اعتبارات بانکی به مانده های پولی است، در حالی که در تیوری دیرپای عرضه برونزای پول، این مانده های پولی است که وام های بانکی را تعیین می نماید. اینکهدر یک اقتصاد پول درونزا باشد یا برونزا ابزارهای سیاست پولی را که از اثربخشی بیشتری برخوردار باشند متفاوت می نماید. در این مقاله درونزایی عرضه پول در اقتصاد ایران با استفاده از مفهوم اقتصادسنجیدرونزایی و با به کارگیری تواترهای زمانی متفاوت و انواع آزمون های آماری ارایه شده برای بررسی اقتصادسنجی درونزایی متغیرهای یک مدل، آزمون شده است. نتایج حاکی از آن است که برونزایی پایه پولی و تعریف محدود پول را نمی توان بر اساس اطلاعات موجود رد نمود، اما برونزایی نقدینگی قابل رد است. این نتایج می تواند این دیدگاه را که در اقتصاد ایران نمی توان از حجم پول به عنوان ابزار اعمال سیاست پولی استفاده کرد و نرخ بهره ابزار مناسب برای سیاست های پولی است، تضعیف نماید

نظریه پولی پساکینزی ، درونزایی، متغیر ابزاری، روش گشتاورهای تعمیم یافته، حداقل مربعات دومرحله ای