حسین ارزانی - استادپردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
سعید برخوری - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
جواد معتمدی ترکان - دانشجوی دکتری پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
حسین آذرنیوند - دانشیارپردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

اطلاع از نیاز روزانه دام به منظور محاسبه ظرفیت چرا، ضروری است. بنابراین تعیین وزن ردههای مختلف دام چراکننده در مرتع و ضریب تبدیل آنها نسبت به واحد دامی کشور ضروری میباشد. در این تحقیق به منظور تعیین وزن ردههای مختلف گوسفند نژاد بلوچیچراکننده در مراتع قشلاقی جنوب استان کرمان، 5 گله که دارای دام غالب از نژاد مورد نظر بودند، انتخاب شدند. در هر گله 70 راس دام شامل؛ 15راس میش سه ساله، 15راس میشچهار ساله، 5 راس قوچ سه ساله، 5 راس قوچ چهار ساله، 15 راس بره سه ماهه و 15راس بره شش ماهه به صورت تصادفی انتخاب و برای توزین علامت گذاری شدند. عمل توزین درسه مرحله شامل ابتدا و انتهای فصل چرا در مراتع قشلاقی و پس چر مزارع و باغات (خارج از مرتع) انجام شد. میانگین وزن میشهای بالغ (سه و چهار ساله) به عنوان وزن گوسفند نژادبلوچی مد نظر قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصله؛ وزن گوسفند نژاد بلوچی، 53/0±41 کیلوگرم و وزن قوچ، بره سه ماهه و بره شش ماهه نژاد مورد نظر به ترتیب برابر؛،میش دامی واحد معادل. شد تعیین کیلوگرم 38/65±0/39 و 20/15±0/38 ،89/18±1/78 قوچ، بره سه ماهه و بره شش ماهه نژاد مورد نظر نسبت به واحد دامی کشور، به ترتیب برابر؛86/0 ،54/1 ،51/0 و 82/0 محاسبه گردید. نیاز روزانه میش، قوچ، بره سه ماهه و بره شش ماهه گوسفند نژاد بلوچی بر حسب انرژی متابولیسمی، بر اساس معادله پیشنهادی ماف (MAFF ،1984 (در حالت نگهداری و در شرایط چرا در مرتع و با مد نظر قرار دادنخصوصیات فیزیکی مراتع مورد مطالعه، فواصل آبشخور، تراکم گیاهان و اعمال ضریب افزایشی30 درصد، به ترتیب؛ 19/8 ،66/14 ،31/6 و 15/10 مگاژول محاسبه گردید. مقدارعلوفه لازم برای تامین نیاز روزانه میش، قوچ، بره سه ماهه و بره شش ماهه گوسفند نژاد بلوچی با توجه به کیفیت علوفه مراتع مورد مطالعه در مرحله رشد رویشی به ترتیب برابر؛کیلوگرم 1/5 و 0/9 ،2/2 ،1/2 برابر؛) گلدهی (کامل رشد مرحله در و 1/4 و 0/8 ،2 ،1/1 علوفه خشک برآورد گردید. این امر بیانگر این است که زمان چرا بر نیاز روزانه دام موثر است و لازم است نیاز روزانه واحد دامی بر مبنای کیفیت علوفه مشخص شود.

معادل واحد دامی، انرژی متابولیسمی، نیاز روزانه، مرتع، گوسفند نژاد بلوچی، استان کرمان