محمدرضا گنجه - کارشناسی ارشد
محمد سالارمعینی - دانشیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

این مطالعه بهمنظور بررسی امکان استفاده از پودر و عصارۀ هیدروالکلی زنیان بهجای آنتیبیوتیک محرک رشد ویرجینیامایسین بر عملکرد رشد، وزن نسبی اندامهای داخلی، فراسنجههای خونی، فلور میکروبی روده، مورفولوژی پرزهای روده و کیفیت گوشت در جوجههای گوشتی انجام گرفت. این آزمایش با استفاده از 222 قطعه جوجه خروس گوشتی راس 202 در قالب طرح کاملا تصادفی با 2تیمار، 2 تکرار و 12 پرنده در هر تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل جیرۀ شاهد )فاقد هرگونه افزودنی(، آنتیبیوتیک ویرجینیامایسین )100 میلیگرم در کیلوگرم(، پودر زنیان )1 ،2 و 2 درصد جیره( و عصارۀ هیدروالکلی زنیان )120 ،220 و 220 میلیگرم در کیلوگرم( بودند. بر اساس نتایج کل دوره، جوجههای تغذیهشده با آنتیبیوتیک ویرجینیامایسین، 1 درصد پودر زنیان و 220 میلیگرم در کیلوگرم عصارۀ زنیان از افزایش وزن و ضریب تبدیل خوراک بهتری در مقایسه با دیگر گروهها برخوردار بودند )01/0> P .)هیچکدام از تیمارها تاثیر معناداری روی فراسنجههای خونی و وزن نسبی اجزای لاشه )پشت، قلب، کبد، چربی شکمی، سنگدان و پانکراس( نداشتند. تیمارهای حاوی 1 درصد پودر و تمامی سطوح عصارۀ زنیان جمعیت باکتریهای کلیفرم را در مقایسه با شاهد کاهش دادند )01/0> P .)تمامی سطوح پودر زنیان طول پرز و عمق کریپت را در مقایسه با تیمار شاهد و آنتیبیوتیک ویرجینیامایسین افزایش دادند. استفاده از سطوح 1 و 2 درصدی پودر زنیان و تمامی سطوح عصارۀ زنیان، مقدار اندیس تیوباربیتوریک اسید گوشت را بهطور معناداری کاهش دادند )01/0> P .)در مجموع به نظر میرسد میتوان از 1 درصد پودر و 220 میلیگرم در کیلوگرم عصارۀ زنیان برای جایگزینی آنتیبیوتیکهای محرک رشد بهخوبی بهره جست.

جوجۀ گوشتی، عملکرد، فراسنجههای خونی، فلور میکروبی روده، گیاه دارویی