امین شهرام - مدیر گروه محیط زیست، موسسه آموزش عالی عمران و توسعه، همدان
شبنم کرمی تیلکو - دانشجوی مهندسی محیط زیست، موسسه آموزش عالی عمران و توسعه، همدان

تالاب ها یکی از گسترده ترین منابع آبی طبیعی کشور محسوب می شوند و عرصه آن ها، محیط بسیار مناسبی را برای زیست گیاهان و جانوران مختلف و همچنین استفاده های انسانی فراهم کرده است. بروز تغییرات آب و هوایی در مناطق مختلف کشور، عدم رعایت حقابه تالاب ها و کاهش آورد رود ها، اجرای برخی طرح های صنعتی پیرامون تالاب ها و دریاچه ها و ورود پساب ها به آن ها و ساخت سد بدون توجه به پیامد های زیست محیطی آن، از جمله تهدیداتی هستند که رودخانه ها و در نهایت تالاب های کشور را آسیب پذیر کرده اند. با توجه به شرایط اقلیمی ایران و بروز خشکسالی ها در سال های اخیر، برنامه ریزی و مدیریت از جمله نیازهای محیط زیستی تالاب ها می باشد. توزیع بحران های محیط زیستی، تابعی از نگرش عمومی نسبت به محیط زیست، موقعیت جغرافیایی، سطح رفاه، جایگاه ارزیابی محیط زیستی در تدوین برنامه های توسعه محور، برخورداری از قوانین جدی و روز آمد، جدیت اعمال قانون و مانند آن است. مطالعه در خصوص نحوه عملکرد برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست در برابر فعالیت های بشری، اثرات ناشی ازاین فعالیت ها و نیز برنامه ریزی مناسب به منظور حفاظت از تالاب ها و جلوگیری از آسیب بیشتر به آن و بطور کلی مدیریت محیط زیست اهمیت ویژه ای را به خود اختصاص می دهد.دراین پژوهش سعی شده تا با بررسی شیوه ی برنامه ریزی و مدیریت تالاب ها با تاکید بر اهداف مدیریتی و از طریق تدوین شاخص های مرتبط با آن، گام هایی در جهت کاهش بحران های محیط زیستی تالاب ها برداشته شود. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش انجام آن توصیفی-تحلیلی بود. اطلاعات مورد نیاز نیز با بررسی مستندات از طریق مطالعات مروری و منابع کتابخانه ای جمع آوری شده است. البته باید توجه داشت مدیریت و برنامه ریزی بحران های محیط زیستی ناشی از خشک شدن تالاب ها نیازمند عزم راسخ مسیولان در سطوح مختلف سیاسی، اداری و اجرایی کشور در دو بعد داخلی و خارجی است.

محیط زیست، تالاب، شاخص، برنامه ریزی، مدیریت