بررسی تاثیر صنعتی شدن، شهرنشینی و مصرف انرژی بر انتشار آلودگی در ایران:(رهیافت هم انباشتگی سیکنن- لوتکیپول)

مطالعه حاضر به بررسی تاثیر صنعتی شدن، شهرنشینی و مصرف انرژی بر انتشار گاز دی اکسید کربن (CO2) در ایران طی دوره ی زمانی 1393-1349 می پردازد. در این راستا پس از بررسی مانایی متغیرها، از آزمون سیکنن- لوتکیپول برای آزمون هم انباشتگی بین متغیرها مدل استفاده شد که شکست ساختاری در متغیرها را نیز لحاظ می کند. با توجه به وجود شکست ساختاری در متغیر وابسته طبق نتایج آزمون چاو از آزمون هم انباشتگی سیکنن- لوتکیپول برای بررسی رابطه بلندمدت بین متغیرها استفاده شد. در ادامه با توجه به وجود رابطه هم انباشتگی بین متغیرهای مدل بر اساس نتایج آزمون هم انباشتگی، روش حداقل مربعات کاملا تعدیل شده (FMOLS) جهت برآورد رابطه مذکور مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که متغیرهای لگاریتم ارزش افزوده صنعت، جمعیت کل شهری و مصرف انرژی تاثیر مثبت و معنی دار بر انتشار گاز دی اکسید کربن دارند. همچنین با افزایش تولید ناخالص داخلی، در مراحل اولیه تولید انتشار آلودگی افزایش پیدا می کند ولی پس از رسیدن به مرحله ای انتشار آلودگی کاهش می یابد، که این امر به معنای تایید فرضیه منحنی زیست محیطی کوزنتس می باشد. متغیر لگاریتم کربن نیز تاثیر مثبت و معنی دار بر انتشار دی اکسید کربن داشته است. نتایج آزمون علیت گرنجری نیز وجود رابطه علی از سوی متغیرهای صنعتی شدن، شهرنسینی و مصرف انرژی به سمت انتشار آلودگی کربن را نشان داد. لذا بر اساس نتایج به دست آمده، می توان استدلال نمود که متغیرهای مذکور از عوامل مهم انتشار آلودگی در ایران محسوب می شوند.

Keywords:

صنعتی شدن , شهرنشینی , مصرف انرژی , انتشار , آزمون سیکنن- لوتکیپول , آزمون علیت گرنجری