اصلاح طرح هیدرولیکی سرریز تونلی سد رودبار لرستان با استفاده از دیواره جداکننده جریان (براساس نتایج مدلسازی فیزیکی و عددی)

امروزه سرریز تونلی در جاهایی که امکان جانمایی سرریز آزاد به دلیل وجود حفاری های زیاد یا برخی مسایل فنی طرح میسر نباشد، استفاده می شود. سد رودبار لرستان با ارتفاع 158 متر یکی از بلند ترین سدهای خاکی در حال ساخت کشور می باشد. در مطالعات این سد، سرریز های مختلفی از جمله سرریز اوجی آزاد و دریچه دار، سرریز جانبی و سرریز تونلی مورد نظر بوده است که در نهایت با در نظر گرفتن جمیع شرایطزمین شناختی، سازه ای و مسایل اجرایی و فنی اقتصادی، سرریز تونلی با پرتابه جامی شکل، به عنوان گزینه مناسب جهت سیستم تخلیه سیلاب انتخاب گردیده است. با عنایت به پیچیدگی سازه سرریز تونلی بدلیل شرایط خاص توپوگرافی محدوده طرح، و صعوبت ساخت مدل فیزیکی سرریز، جهت اجتناب از دوباره کاری ساخت مدل، طراحی سرریز با استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی CFD) و شبیه سازی جریان توسط نرمافزار FLOW 3D نیز مورد مدل سازی عددی قرار گرفت تا در ساخت مدل فیزیکی سرریز حداقل تغییرات ممکن واقع گردد.. در بررسی های اولیه با مدل عددی مشاهده گردید که جریان در تبدیل ورودی به تونل مناسب نمی باشد و به صورت گرده ماهی در مسیر شوت تشکیل می شود که در دبی های مخلتف، موجب غیر یکنواختی جریان و پاشش آب به سقف تونل می شود که این امر در مدل فیزیکی نیز مشاهده گردید . جهت رفع این مشکل با بررسی راهکارهای مختلف در مدل فیزیکی و عددی اقدام به رفع مشکل گردید و در انتها بهترین روش با ایجاد یک دیواره جداکننده در آکس ورودی سرریز (هم امتداد با محور طولی) انتخاب شد که باعث گردید خطوط جریان منظم و یکنواخت گردد. در این مقاله به بررسی پارامتر های هیدرولیکی جریان (پروفیل های سطح آزاد، فشار هیدرو استاتیک کف و سرعت، کنترل شاخص کاویتاسیون) در سرریز با دیواره میانی و بدون آن با استفاده از مدل عددی و فیزیکی پرداخته شده است.

Keywords:

سرریز تونلی , مدلسازی عددی , مدلسازی فیزیکی , دیواره جداکننده. FLOW 3D