شهرزاد امینی لاری
ریحانه شاه ولی

رویکردهای مشارکتی در فضاهای عمومی )چه در حوزه معماری و تک بنا و چه در حوزه شهری(، در دو دهه اخیر مورد توجه محققان و برنامهریزان شهری بودهاند. فضاهای عمومی شهری شامل خیابان، میادین، مراکز تجاری و.... از جایگاه ویژهای در شهرها برخوردار میباشند. این در حالیست که کاهش شاخصههای کیفی در فضاهای عمومی، از مشکلاتی است که شهرهای امروز به آن برخورد دارند. بررسی اثرات متقابل کاهش کیفیت فضاهای شهری و تنزل کیفیت زندگی شهری بر یکدیگر، عمق و ابعاد اینمشکل را بیشتر مشخص میسازد. در این مطالعات سعی گردیده است ضمن بیان مفهوم فضای عمومی شهری و عوامل کاهش دهنده مشارکتهای مردمی در مکانهای تجمع و ضرورت بازنگری در آن بویژه در فضاهای کاربردی شهری مانند فضاهای تجاری، راهکارهایی برای افزایش تجمع در این چنین مکانهایی بیان کرد. در ادامه با کمک بررسی سه مرکز تجاری در شیراز و نیز مطالعه نتیجه از طریق تدوین جداول و نمودارهای مربوط، به میزان تجمع پذیری فضاهای تجاری، بر اساس وجود و یا عدم وجود چنین فضاهای مناسبی در این مکانها، پرداخته خواهد شد. بر اساس روش میدانی و مشاهدات محلی و جمعآوری نتایج تحقیقات انجام شده توسط محققان نتایجی بدست آمده که نشان میدهد ارتقاء کیفیت فضاهای تجمع در مکانهای تجاری نه تنها بر تعامل اجتماعی، تشکیل مکانی سرزندهتر و ... میانجامد بلکه تاثیر بسزایی بر رونق اقتصادی دارد. حاصل این مطالعه را می توان در قالب پیشنهادهایی در برنامهریزی و طراحی مطلوب در فضاهای شهری ارایه داد.

فضاهای عمومی، تجمع پذیری، مراکز تجاری، کنش اجتماعی