سیدعلی جوزی - دانشیار گروه محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران شمال
رکسانا موگویی - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تهران شمال
ماندانا رزمجو - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد–مدیریت محیط زیست - مدیریت،آموزش و برنامه ریزی محیط زیست - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

این مطالعه باهدف، پهنه بندی محیط زیستی باغ پرندگان تهران با رویکرد تلفیقیCCZ-EMP و ماتریس SPACE می باشد. ابتدا با استفاده از روش CCZ-EMP پهنه بندی زیستگاه های باغ پرندگان انجام گردید. بدیهی است پهنه بندی زیستگاهها در باغ پرندگان تهران، مستلزم تعیین شاخصهای محیط زیستی و تعیین تناسب زیستگاههای مختلف با نوع گونه ها می باشد. از این رو با استفاده از تجربیات تحقیقات مشابه در طبقه بندی زیستگاهها در محدوده های باغهای وحش و زیستگاههای حساس و تحت مدیریت و همچنین روش موزاییک بندی تعریف شده در روش CCZ-EMP معیارهای مدیریت محیط زیست باغ پرندگان و نحوه پهنه بندی زیستگاههای پرندگان و .....مشخص می گردد. بدین منظور پس ازشناسایی معیارهای لازم از روش ارزشیابی چند معیاره مکانمند جهت وزن دهی به معیارها و اولویت بندی آنها استفاده گردید. سپس با استفاده از ابزار GIS و بر اساس معیارهای مکانمند مانند شیب ،جهت ،ارتفاع ،میزان تابش خورشید،پوشش گیاهی مناسب با زیستگاههای پرندگان زون بندی نهایی ونقشه های متناسب با آن بدست می آید. در مرحله بعد به منظور تدوین برنامه های اجرایی و کاربردی برای مدیریت محیط زیست باغ پرندگان تهران از روشهای مدیریتی اعم از جمع آوری نقطه نظرات مردمی و مدیریت استراتژیک مسایل و مشکلات زیست محیطی باغ مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصله از برنامه مدیریت محیط زیست باغ، در قالب مدیریت استراتژیک جمع بندی و ارایه می گردد. بر این اساس طی بازدیدهای میدانی از باغ پرندگان، جمع آوری اطلاعات ستادی، مصاحبه با مسیولین سایت باغ پرندگان و بازدید کنندگان، مشکلات محیط زیستی موجود بررسی شده و نقاط ضعف، قوت، تهدید و فرصت مرتبط با مدیریت محیط زیست باغ، شناسایی گردید. به منظور اولویت بندی عوامل درونی و بیرونی و تعیین اثر گذاری هر یک در مبحث مدیریت محیط زیست باغ، از روش تلفیقی AWOT استفاده شده است. به نحوی که مطابق با روش SWOT و اوزان بندی عوامل با روش AHP و نرم افزار Expert Choice، راهکارهای مدیریتی جهت رفع مشکلات زیست محیطی و کاهش خسارات ارایه می گردد.در نهایت با استفاده از جدول QSPM استراتژی های مناسب جهت مدیریت محیط زیست باغ پرندگان اولویت بندی می گردد. که به ترتیب مهمترین آنها عبارتند از 1- اختصاص بودجه و اعتبار کافی در امر ساخت زیستگاه های مناسب و فضای گردشگری در باغ متناسب با اصول جاذبه های گردشگری با امتیاز (3.93 ) ، 2- طراحی زیستگاههای موجود در باغ متناسب با الزامات محیط زیستی ، اصول جاذبه های گردشگری و کاربری های موجود و نیازهای پرندگان با ا متیاز (3.86)و 3- ایجاد کلینک دامپزشکی و افزایش بهبود مکانیزم کنترل بهداشتی و ایجاد زیستگاه قرنطینه در باغ به منظور حفظ گونه های ارزشمند و جلوگبری از ورود بیماری به باغ با امتیاز (3.82) در نهایت به منظور اطمینان از روش مورد استفاده در این تحقیق و نتایج حاصله از آن ، حساسیت سنجی و صحت سنجی نتایج بدست آمده با روش PACE صورت پذیرفته است .

برنامه ریزی محیط زیست ، برنامه راهبردی ،روش ccz-emp ، باغ پرندگان تهران،منطقه 4شهرداری تهران