فرشته زینلی - مدیر انتشارات و اطلاع رسانی پژوهشی مرکز تحقیقات فقهی حقوقی قوه قضاییه

وعده، اخبار از انجام دادن فعلی در آینده است. ظاهر اخبار فراوان، وجوب عمل به وعده و حرمت تخلف از آن است ، اما دیدگاه مشهور فقیهان، استحباب عمل به وعده است و طبق دیدگاه برخی فقیهان، سیره متشرعه بر عدم التزام دا یم به وفای به وعده بوده است. از نظر حقوقی نیز دلیلی بر لزوم وفای به وعده صرف وجود ندارد و آنچه لازم الوفا به شمار آمده، عقود و تعهدات است. در مورد نکاح نیز قانون گذار وعده به ازدواج را الزام آور ندانسته ، اما در این که مقصود قانون گذار وعده صرف بوده یا تعهد به ازدواج، میان حقوق دانان اختلاف است. تعهد به ازدواج در قالب قرارداد صلح یا شروط ضمن عقد لازم، الزام آور بوده و در صورت تخلف از آن، امکان الزام به ازدواج توسط حاکم وجود دارد ، ولی حاکم شرع نمیتواند با امتناع متعهد، راسا مبادرت به انعقاد نکاح کند. استفاده از قراردادهای نامعین برای پیدایش تعهد مزبور نیز مورد اتفاق فقیهان نیست. در خصوص تعهد یکطرفی ازدواج نیز دیدگاه اکثر فقیهان بر عدم الزام آور بودن چنین تعهداتی، اقوی به نظر میرسد. هرچند گروهی از حقوقدانان، الزام ناشی از هرگونه تعهد به ازدواج را نفی نموده اند، لیکن نظر معتدل و موافق با فقه، پذیرش الزام آور بودن تعهدات قراردادی است که در قالب صلح، شروط ضمن عقد و نیز قراردادهای خصوصی موضوع ماده 10 قانون مدنی تحقق یافته است.

تعهد، ازدواج، فقه، حقوق، الزام آور، صلح، شرط ضمن عقد