زهرا حسن زاده - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری موسسه آموزش عالی روزبهان، ساری، ایران
محمد فرخ زاد - استادیار و عضو هیات علمی گروه معماری دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

چنین گمان می رود که میدان های شهری پدیده ای نو و تازه است که از غرب وارد شده است، حال اینکه این شکل از فضای شهری در ایران سابقه ای طولانی داشته. از دوران کهن میدان به عنوان فضای باز وسیع که دارای کاربری های مختلف بوده وساختمان خدماتی عمومی را پیرامون خود شامل می شده است. در گذشته هر شهر دارای کوی یا محله های مختلف بوده - است و هر کوی دارای مرکزی است که شامل بازارچه، مسجد، مدرسه و دیگر ساختمان های مورد نیاز بوده و محله به وسیلهی کوچه هایی به این میدان متصل می شد. این فضای شهری در طول دوران دچار تغییرات بسیار شده شکل اولیه آن را می توان در کالبد شهرهای سلجوقی مشاهده کرده که در زمان صفویان به نقطه ی اوج اعتلای خود رسید و در دوران قاجار کمالبیشتر یافت اما در زمان پهلوی شکل خود را از دست داد.آنچه امروزه از میدان های شهری باقی مانده چیزی از معنای واقعی میدان در خود ندارد و صرفا خاطره ای از میدان را زنده می کند. با توجه به اینکه فضای شهری تاثیر بسیاری در هویت وساختار اجتماعی شهر دارد؛ در این مقاله که به روش کتابخانه ای جمع آوری شده است ، ضمن بیان سیر تغییر شکل میدان از لزوم و اهمیت این فضای شهری با ارزش سخن گفته می شود.

میدان/ فضای شهری/ میدان های شهری