حوریا نادریان - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، واحد تهران شرق قیامدشت، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سارا طاهرسیما - استادیار گروه معماری، واحد تهران شرق قیامدشت، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

در طول تاریخ، بشر همواره با پدیدههایی به نامهای جنگ افروزی و بلایای طبیعی مواجه بوده است، طوریکه به جرات میتوان گفت نقطهای در کره خاکی یافت نمیشود که یک بار طعم تلخ جنگ یا بلای طبیعی را نچشیده باشد. بدین منظور بشر همواره به دنبالتمهیداتی برای دفاع از خود بوده و یکی از گزینههای هوشمندانه دفاع را، دفاع )پدافند( غیرعامل میداند. فضاهای بازشهری مهمترین فضاها در مورد پدافند غیرعامل است چرا که از سویی این فضاها بیدفاعترین فضاهای شهری در حملات آفندی دشمن بوده و ازسوی دیگر بعد از حملات و به منظور امدادرسانی و اسکان موقت و ... بهترین موقعیت را دارند . برای آمادهسازی فضاهای باز شهری برای این امر لازم است در برنامهریزی و طراحی آنها اصول پدافند غیرعامل رعایت شده تا در مواقع اضطراری این فضاها علاوه برعملکرد متداول خود قادر به ارایه عملکردهای دیگری باشند تا از تلفات جانی و مالی در حملات آفندی کاسته شود. در این مقاله کهبه روش اسنادی کتابخانهای انجام شده، رهنمودهای مفید برای طراحی فضای باز با رویکرد دفاعی ارایه میشود. ممکن است در نگاه اول استفاده از برخی اصول پدافند غیرعامل در طراحی فضای باز شهری غیرضروری و یا محدودکننده دیگر مولفههای تاثیرگذار درمنظر شهر است، اما با دقت و فهم این اصول میتوان از آنها به عنوان عواملی در جهت پایداری طراحی فضای باز شهری و کارایی بالاتر آن در مواقع بحران استفاده کرد.

پدافند غیر عامل، فضای باز شهری، بحران، ایمنی