فرهاد عظیمی
سیداسماعیل صفوی
میرهادی خیاط نوری
حسن اریک اغاجی

کتوکنازول داروی ضد قارچ وسیع الطیف با کاربرد وسیع در درمان بیماری های قارچی می باشد . علاوه بر اثر ضد قارچی، مطالعات نشان داده اند که این دارو روی تولید هورمون های استروئیدی از جمله گلوکوکورتیکوئیدها و هورمون های جنسی اثر مهاری دارد . همچنین مصر ف کتوکنازول باعث کاهش مقدار تستسترون در خون و تغییرات بافتی مختلف در بافت بیضه حیوانات آزمایشگاهی می شود . هدف از این مطالعه تعیین اثر تجویز طولانی مدت کتوکنازول بر روی شاخص های اسپرماتوژنز در بافت بیضه موش سوری می باشد . در این مطالعه از تعداد 100 سر موش سوری نر استفاده شد 10) گروه 10 تایی ). موش های سوری دوزهای مختلف کتوکونازول 12/5) ، 25 و 50 میلی گرم بر کیلوگرم ) را روزانه به مدت 1 ، 2 و 3 ماه از راه خوراکی دریافت کرد ند . به طوری که یک گروه نرمال ( نرمال سالین ) و 9 گر وه دریافت کننده کتوکنازول بودند . بعد از گذشت زمانهای ذکر شده نمونه بافت بیضه اخذ گردید و پس از تهیه مقاطع بافتی و رنگ آمیزی هماتوکسیلین ائوزین، از لحاظ شاخص های اسپرماتوژنز شامل : ضریب تمایز لوله ای TDI ، ضر یب اسپرمیوژنز(SI )و ضریب بازسازی RI مطالعه شد . نتایج مطالعات نشان داد که RI و SI ،TDI در ماه اول کاهش غیر معنی دار و در ماه های دوم و سوم بعد از تجویز دارو نسبت به گروه نرمال کاهش معنی دار ) >p 0/05) نشان می دهد و این کاهش وابسته به دوز بوده و با افزایش م قدار دارو تغییرات مشاهده شده به شدت معنی دار ) p<0/01) می باشد . به طوری که با دوز 50 میلی گرم بر کیلوگرم به مدت 3 ماه بیشترین کاهش در شاخص های اسپرماتوژنز مشاهده شد(p<0/01) نتایج مطالعه نشان داد که تجویز مزمن کتوکنازول باعث کاهش اسپرماتوژنز و شاخص های آن در بافت بیضه موش سوری می شود . این کاهش در مقدار TDI ، SI و RI احتمالاً از طریق کاهش غلظت سرمی تستسترون می باشد . اثر این دارو در روند اسپرماتوژنز و ناباروری انسان نیاز به مطالعات بیشتر دارد .