بررسی تاثیرات جهانی شدن در تحولات ساختار خانواده و تغییر سبک زندگی زنان شهری

به روایت تاریخ اجتماعی انسان، نهاد خانواده اولین اجتماعی است که برخی از جامعه شناسان مانند (مورگان و مارکس) پیدایش آن را هم زمان با ظهور مالکیت فردی می دانند. در جامعه ایران نیز از دیرباز نهاد خانواده اولین و مهمترین بستر اجتماعی شدن فرد و فراگیری آموزه ها،ارزش ها و هنجارهای اجتماعی بوده و هست. این ساختار بازمانده از سده های گذشته همواره دارای کارکردهای بسیاری بوده که منجر به قوام و داوم آن در ایران نیز گردیده است. موضوع زن وخانواده یکی از موضوعاتی است که تصویر ارایه شده از آن در نظام اسلامی، تصویری متعالی، الهام بخش و راه گشا برای بسیاری از مشکلات کشور در سطح جهانی است، به تعبیر مقام معظم رهبری مسیله زن و خانواده از مسایل درجه یک کشور است . بدون بهره مندی کشور از نهاد خانواده سالم، سرزنده و بانشاط امکان پیشرفت وجود ندارد. با این همه و به رغم اهمیت حیاتی خانواده در سلامت جسم وروان انسان ها در تمامی جوامع، خانواده جدید و مدرن در معرض تهدیدها و آسیب های بسیار است. همچنین باید توجه داشت که پدیده جهانی شدن از طریق رشد دادن فردیت و وارد کردن زنان به فعالیت تولیدی و اجتماعی خارج از منزل، تقویت استقلال اقتصادی افراد و به تبع آن کاهش بردباری آنان نسبت به یکدیگر، شناخت و تثبیت و افزایش حقوق زنان، قانونی کردن حق طلاق، شهرنشینی، خشونت خانوادگی، اشتغال زنان وپیامدهای آن، مهاجرت از روستا به شهر، تحرک اجتماعی و اقتصادی و محلی بیشتر و کاهش نفوذ مرد در خانواده و بسیاری از عوامل دیگر از این قبیل، بر ساختار نهاد خانواده و سبک زندگی زنان تاثیر گذاشته است. در واقع جامعه مدرن و صنعتی ضمن حل بسیاری از تضادهای جوامع ماقبل خود موجب بروز تضادها و تنش های جدیدی بخصوص در ساختار خانواده و سبک زندگی زنان شهری شده و در مجموع عملکرد آن به لحاظ تاثیر گذاری در حفظ ساختار خانواده منفی بوده است که همین جنبه منفی تاثیر خود را بر جامعه نیز گذاشته و در حال حاضر در ساختار خانواده ها ارزش ها و هنجارهای بیگانه و بی هویت به عنوان ارزش های برتر و جاودانه معتبر بر جامعه حاکم است. هدف این مقاله بازشناسی تغییرات هویتی اجتماعی و فرهنگی زنان شهری و سبک زندگی آنان و تحولات ساختار خانواده بدنبال پدیده جهانی شدن و همچنین ارایه راهکارهایی به مدیریت شهری جهت حل معضلات شهر و شهروندان در حیطه وظایف و مسیولیت های آن می باشد.روش مطالعه در مقاله حاضر روش اسنادی و کتابخانه ای بوده و تلاش شده است که ضمن توجه به مطالعات و نظریات پیشینیان، هویت اجتماعی، تغییرات ساختار خانواده وسبک زندگی زنان شهری در عرصه جهانی شدن، به مطالعه ارتباط سبک زندگی زنان شهری و تحولات ساختار خانواده به عنوان پدیده ای مدرن و مرتبط با فرآیند جهانی شدن پرداخته شده است. بر اساس یافته های مطالعه مذکور، می توان با اقداماتی از جمله بازتعریف ارزش ها و سبک زندگی ایرانی- اسلامی، تدوین الگوی خانواده سالم، تدوین نقشه راه تحکیم بنیان خانواده، ایجاد فضاهای شهری خانواده محور، تقویت حوزه خرده فرهنگها و ایین های کهن ایرانی و اقداماتی دیگر به مقابله با اثرات منفی این پدیده در جامعه پرداخت.

Keywords:

جهانی شدن , خانواده , زنان , سبک زندگی