صلاح الدین قادری - عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی تهران
محمود مشفق - عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی

شناخت و آگاهی از وضعیت رعایت اخلاق شهروندی در میان زنان به دلیل حضور برجسته و روزافزون آنها در فضاهای شهری می تواند به مدیران و برنامه ریزان در جهت برنامه ریزی بهتر و لحاظ کردن مولفه های جنسیتی در امر توسعه در شهر یاری رسان باشد. بنابراین، هدف این مقاله مطالعه اخلاق شهروندی در بین زنان شهر تهران با تاکید بر زنان ساکن در منطقه دو شهر تهران است، داده های این مطالعه با استفاده از روش ترکیبی (کمی و کیفی: پیمایش و مصاحبه عمیق و گروهی) جمع آوری شده است. با توجه به یافته های به دست آمده، در نواحی مختلف منطقه دو نگاه و رفتار ساکنان به عنوان یک شهروند نسبت به مسیولیت ها و وظایف زنان بعنوان یک شهروند متفاوت است. به عنوان نمونه در بعضی محلات مانند ساکنان شهرک غرب، ساکنان خود به اخلاق شهروندی پایبند بوده و با رعایت آن از این دغدغه محلی کاسته اند. بنابراین در بخش هایی از محله های منطقه 2، به اصول شهروندی توجه و در برخی جاها حتی با این اصول ناآشنا هستند. در مورد میزان پایبندی زنان در احساس مسیولیت در مورد نظافت کوچه و محل زندگی در نواحی نه گانه منطقه دو یافته ها حاکی از آن است که 66.7 درصد زنان ناحیه 8 احساس مسیولیت پذیری بالایی داشته اند، اما زنان ناحیه 6 ، 4 و7 نسبت این وظیفه، احساس مسیولیت کمتری از خود نشان داده اند. یافته های مقاله نشان می دهد رعایت اخلاق شهروندی در حوزه هایی که از سوی زنان مربوط به حوزه مسیولیت های نهادهای خاص حوزه مدیریت شهری است به مراتب کمتر از رعایت اخلاق شهروندی در مواردی است که مربوط به حوزه رعایت حقوق دیگران و یا رعایت قانون و هنجارهای عرفی عمومی است.

اخلاق شهروندی، زنان، مسیولیت اجتماعی و مدنی، شهر تهران