کاظم برهانی - دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه تربیت مدرس
ندا پورجمشید - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه اصفهان

اهداف تحقیق: امروزه مباحث مربوط به حضور اقشار اجتماعی در فضاهای شهری که از ابعاد اساسی توسعه انسانی پایدار می باشد، از مقولات مهم علوم برنامه ریزی شهری به شمار می رود. بدین منظور تحلیل فضاهای شهری به منظور آزمون جنسیت زدگی فضاها نیازمند تکنولوژی GIS می باشد. حدود پانزده سال پیش، امکان وجود پژوهشی بر محوریت فمینیسم، با بهره گیری از GIS خیلی دور از ذهن به نظر می رسید. این درحالی است که هم GIS و هم فمینیسم، به طور قابل توجهی نظام علم جغرافیا را تحت تاثیر قرار داده اند؛ ولی تعامل خیلی کمی بین آنها وجود داشته است. اما نیاز به تحلیل فضایی با رویکرد نابرابری جنسیتی، جغرافیدانان فمینیست را به سوی بهره گیری بیشتر از این سامانه کشاند. هدف این پژوهش بررسی روابط بین رویکرد فمینیستی با GIS در طی چند سال اخیر می باشد. روش تحقیق: روش تحقیق حاضر، توصیفی-تحلیلی بوده و با بهره گیری از روش جمع آوری داده ها از طریق کتابخانه ای و اسنادی، در پی رسیدن به اهداف پژوهش می باشد.یافته های تحقیق: در شرایط امروز GIS و رشته های مربوط به تحلیل های فضایی، هنوز فاقد حضور حرفه ای زنان و یک تداوم گفتمان GISای که با یک علم پوزیتویستی مردانه و سرمایه داری در ارتباط باشند، می باشد. بدین ترتیب GIS، فضاهای روزمره و کنش های زنان و مردان را درون یک سلسله مراتب قدرت و سلطه توصیف می کند. درعین حال پژوهشگران GIS، و کاربران آن، همراه با جغرافیدانان فمینیست، شروع به اصلاح این روند کرده اند. زنان و تجربه هایشان، موضوع تحلیل های جغرافیایی و تولید نقشه شده اند. این جغرافیدانان نه تنها تجربیات جنسیتی را تحلیل می کنند، بلکه به وسیله تحقیقات فمینیستی -در راستای عدالت و برابری جنسیتی- آگاهی ایجاد می کنند.نتیجه گیری: این پژوهش با بررسی سابقه روابط بین GIS و رویکرد فمینیستی در تحلیل فضایی تجربیات زنان در فضاهای شهری، روند این روابط در طی سال های گذشته بررسی کرده است که نتایج نشان می دهد که در طی این سال ها به مرور زمان روابط بین آنها افزایش یافته و GIS به عنوان یک ابزار مفید (با توجه به اینکه GIS یک ابزار پوزیتویستی می باشد و با مبانی فمینیسم به عنوان یک رویکرد انتقادی در تناقض است)، به منظور تحلیل فضایی نابرابری های جنسیتی در بهره گیری از فضاهای شهری شناخته شده است و توسط جغرافیدانان فمینیستی مورد استفاده قرار گرفته است.

فمینیست، تحلیل فضای شهری، نابرابری جنسیتی، سیستم اطلاعات جغرافیایی