شهرام جنگجو - دانشجوی دوره دکتری رشته شهرسازی دانشگاه آزاد واحد تهران شمال
علیرضا فرج زاده - کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی-تولید دانشگاه تهران

مقوله جنسیتی شدن فضاهای شهری و بی توجهی به ویژگی ها و خواسته های اقشار مختلف جامعه سبب گردیده تا شهرها نقش کارکردی و هویتی خود را بیش از پیش از دست بدهند و در این میان زنان و حضور آنان در عرصه های مختلف شهر، بیش از سایر شهروندان به فراموشی سپرده شده اند و به تبع آن از کیفیت فضایی عرصه های عمومی شهر و فضاهای باز شهری کاسته شده است؛ عرصه هایی که خود به عنوان بستر و خاستگاه، نقش محوری در ارتقای سطح تماسها، ارتباطات و تعاملات اجتماعی بین شهروندان یک شهر ایفا میکنند؛ لذا عدم توجه به زنان و نادیده گرفته شدن نیازهای انسانی زنانی که در سطح شهر تردد می نمایند، از مسایل اساسی پیش روی برنامه ریزان و مدیران شهری میباشد، به طوری که کمبود و نبود کیفیت در فضاهای شهری، منجر به تضعیف حضور و تعاملات اجتماعی این گروه جنسی از شهروندان شده است؛ بنابراین ضرورت شناخت مولفه های تاثیرگذار بر کیفیت این فضاها به منظور پاسخگویی به نیازهای زنان در راستای ارتقای حضور در شهر و افزایش سطح تعاملات اجتماعی ایشان، بیش از پیش مهم جلوه مینماید. پژوهش ها پیرامون ملاحظات محیطی و رفتاری برای حضور زنان در شهر، بیشتر معطوف به جنبه های کالبدی، بصری و غیره بوده، لذا کمتر به تبیین مولفه های روانشناسی محیطی با هدف حضور پویا و فعال زنان در شهر، پرداخته شده است؛ لذا هدف اصلی مقاله پیش رو شناسایی و پیاده سازی مولفه ها و معیارهای کمی و کیفی متاثر از دانش روانشناسی محیطی در شهری است که توجه تام و تمام به گروه زنان در شهر دارد و از نوع مطالعات کاربردی- راهبردی است که به روش تحلیلی- توصیفی و با استفاده از منابع اسنادی- کتابخانه ای انجام می پذیرد و در انتهای مقاله به عنوان نتیجه گیری، از طریق کاربست علوم رفتاری (دانشی نو با عمری حدود چهار دهه)، عوامل محیطی موثر در شهری زنانه مدار، شناسایی و پیشنهاد می گردند.

عرصه های عمومی شهر، تعاملات اجتماعی، فضاهای زنانه محور، روانشناسی محیطی، ملاحظات محیطی و رفتاری